Page 42 - biologia 8
P. 42

Profilaktyka i terapia chorób nowotworowych

                                            Choć istotny wpływ na ryzyko rozwoju choroby nowotworowej mają czynniki
                                            genetyczne, istnieje wiele sposobów jego ograniczenia. Profilaktyka chorób no-
                                            wotworowych obejmuje m.in. właściwą dietę (il. 1.26), aktywność fizycz-
                                            ną, ograniczenie używek, zwłaszcza palenia, unikanie nadmiernego
                                            opalania się oraz szczepienie się przeciwko wirusom sprzyjającym
                                            rozwojowi choroby nowotworowej (m.in. HPV, WZW B).
        1.26    Antyoksydanty to substancje,   Elementem profilaktyki chorób nowotworowych jest także udział w ba-
        które ograniczają powstawanie       daniach przesiewowych, których celem jest wczesne wykrycie choroby. Daje
        wolnych rodników w organizmie.      ono szansę na podjęcie skutecznego leczenia pod opieką lekarza onkologa.
        Te ostatnie sprzyjają uszkodzeniom
        komórek, DNA, a w konsekwencji –    Wiele chorób nowotworowych można wyleczyć, o ile zostaną odpowiednio
        transformacji nowotworowej.         wcześnie wykryte. Ze względu na ich zróżnicowanie istnieją różne sposoby
        Źródłem antyoksydantów są owoce     postępowania leczniczego – najczęściej obejmują one operacje chirurgiczne,
        i warzywa, m.in. jagody, brokuły.
                                            radioterapię i chemioterapię.




                                            W skrócie


                                                 Cykl komórkowy obejmuje interfazę i fazę M, podczas których zachodzi
                                                 szereg procesów umożliwiających wzrost i podział komórki.
                                                 Zaburzenia w regulacji cyklu komórkowego sprzyjają transformacji
                                                 nowotworowej komórek i rozwojowi nowotworów. Komórki nowotworowe
                                                 charakteryzują się szybkim wzrostem i zdolnością do podziału
                                                 w niekontrolowany sposób.

                                                 Do czynników wpływających na rozwój nowotworów należą
                                                 m.in. niewłaściwa dieta, niektóre używki, nieodpowiedni tryb życia,
                                                 promieniowanie UV, zanieczyszczenia środowiska.



                                            Czy już umiesz? Sprawdź się!


                                             1   Wskaż, w której fazie cyklu komórkowego zachodzą:
                                                 a)  replikacja DNA,
                                                 b)  podział DNA,
                                                 c)  synteza białek koniecznych do wzrostu komórki,
                                                 d)  rozdzielenie organelli komórkowych.

                                             2   Wyjaśnij, dlaczego zaburzenia cyklu komórkowego sprzyjają transformacji
                                                 nowotworowej komórki.
                                             3   W dostępnych, wiarygodnych źródłach znajdź informacje na temat
                                                 biologicznych czynników kancerogennych.

                                             4   Poszukaj w różnych źródłach informacji na temat 2–3 badań
                                                 przesiewowych przeprowadzanych w celu wczesnego wykrycia chorób
                                                 nowotworowych.

                                       40
   37   38   39   40   41   42   43   44   45   46   47