Page 28 - 881414_FIZYKA_podrecznik_kl_8_PP_fiipbook

2.1 Pomiar podstawowych wielkości fizycznych

Podejmij temat O O Jak często mierzysz różne wielkości fizyczne?
O O Czy wszystko musi być mierzone?

Jeszcze o pomiarze długości

W szkole najczęściej posługujesz się linijką i mierzysz długości odcinków lub
podajesz wymiary małych przedmiotów. Poznałeś też kilka innych przyrządów
do pomiaru długości i dowiedziałeś się, w jaki sposób trzeba dokonać pomiaru
i określić niepewność pomiarową. Pamiętaj, że zawsze należy odpowiednio
dobrać przyrząd pomiarowy do tego, co chce się zmierzyć. Jeśli będziesz chciał
zmierzyć długość okładki książki, wystarczy użyć linijki, ale do określenia wy-
miarów ogródka potrzebna będzie taśma miernicza. Z kolei do wyznaczania
odległości między miejscowościami użyjesz licznika kilometrów w samocho-
dzie. Zmierzy on długość trasy przebytej przez pojazd. Możesz też użyć przy-
rządu elektronicznego, takiego jak dalmierz, lub różnych aplikacji na smartfo-
nie. Jednostką podstawową długości jest 1 metr, lecz często długość i odległość
będziesz wyrażać również w milimetrach, centymetrach czy kilometrach.

Ciekawe! Pomiar czasu
System sześćdziesiątkowy, stosowany Jedną z pierwszych wykonywanych codziennie rano czynności jest sprawdze-
obecnie dla jednostek czasu (1 godzina =
60 minut, 1 minuta = 60 sekund), zawdzię- nie, która jest godzina. Spoglądasz na zegar ścienny, budzik czy ekran komór-
czamy starożytnym Sumerom i Akadyj- ki i szybko przeliczasz, ile masz czasu do chwili wyjścia z domu. Wszystkie
czykom. Stosowali go oni dla uniwersal- wykonywane przez nas czynności zachodzą w określonym czasie. Czas ich
nych jednostek – masy i monetarnych trwania obliczysz w następujący sposób:
(1 talent = 60 min, 1 mina = 60 szekli).
t = t – t 0

t (czyt. delta t) – różnica między końcową (t)
Grecką literą  (delta) będziemy a początkową wartością czasu (t 0 ).
oznaczać różnicę między wartością
końcową a wartością początkową
dowolnej wielkości fizycznej. Jednostką podstawową czasu jest sekunda, ale równie często będziesz wy-
rażać czas w minutach i godzinach.
1
1
Przypomnij sobie: 1 s = 60 min = 3600 h, a 1 h = 60 min = 3600 s.

2.1 A. Zegar słoneczny, B. Klepsydra,
C. Zegarek na rękę A. B. C.

26