Page 29 - 881414_FIZYKA_podrecznik_kl_8_PP_fiipbook

Pomiar masy Ciekawe!
Inną wielkością fizyczną, z którą masz do czynienia codziennie, jest masa.
Robiąc zakupy, szukasz informacji na opakowaniu lub używasz wagi, aby
sprawdzić ilość produktu. Powszechnie stosowanymi, w sklepach i domach,
przyrządami do pomiaru masy są obecnie wagi elektroniczne (il. 2.2).

Od 1889 roku wzorcem 1 kilograma był
walec o średnicy i wysokości ok. 39 mm,
wykonany ze stopu platyny (90%) i irydu
(10%), przechowywany w Międzynaro-
dowym Biurze Miar i Wag w Sèvres (czyt.
2.2 Wagi elektroniczne
sewr) pod Paryżem. Dawniej za taki wzo-
rzec był przyjmowany 1 litr wody o tem-
Powiemy, że wyznaczając na wadze masę ciała, określamy ilość materii, peraturze 4°C, przy normalnym ciśnie-
z której zbudowane jest to ciało. niu. 16 listopada 2018 roku ustalono, że
od 20 maja 2019 roku wzorzec kilogra-
ma zostanie oparty na stałej Plancka
Jednostką masy w układzie SI jest kilogram. Masę możemy wyrazić rów- (dowiesz się o niej w szkole średniej).
nież w gramach (1 g = 0,001 kg) czy tonach (1 t = 1000 kg).
Jednym z urządzeń szkolnych służących do pomiaru masy jest waga szal-
kowa (il. 2.3), zbudowana z belki podtrzymywanej w środku długości przez
przegub i z szalek zawieszonych na obu jej końcach. Ciało, którego masę
chcemy zmierzyć, umieszczamy na jednej szalce. Na drugiej ustawiamy od-
ważniki o znanej masie.

Długość, czas i masa to wielkości
Ważenie polega na porównaniu masy ważonego ciała z masą odważników. skalarne. Do ich określenia wystarczy
podać liczbę wraz z jednostką.

2.3 Wagi szalkowe

27