Page 188 - 881414_FIZYKA_podrecznik_kl_8_PP_fiipbook

Jeśli wyłącznik W (il. 5.20) zostanie zamknięty (naciśnięcie przycisku
dzwonka), w obwodzie zaczyna płynąć prąd i zwojnica E staje się magnesem.
Przyciąga on zworę i kulka (młoteczek) zaczyna uderzać o czaszę dzwonka.
Przyciągnięcie zwory do elektromagnesu przerywa przepływ prądu w miejscu
styku S, a blaszka sprężynująca powoduje, że zwora z młoteczkiem opada, co
ponownie łączy styk S − w obwodzie znów zaczyna płynąć prąd i sytuacja
się powtarza. Dzwonek dzwoni, dopóki wyłącznik W jest włączony i zamyka
obwód. Podobnie działają zamki elektryczne, często stosowane w drzwiach
wejściowych otwieranych domofonem, czy elektrozaczepy w furtkach.
5.21 Budowa dzwonka Zastosowanie elektromagnesów w silnikach i miernikach elektrycznych
elektrycznego poznasz w toku dalszej nauki.

W skrócie

O O Zwojnica wytwarza wokół siebie pole magnetyczne podobne do pola wytworzonego przez magnes sztabkowy.
Położenie biegunów tego pola wyznaczamy, stosując regułę prawej dłoni. Jeżeli prawą dłonią obejmiemy zwojnicę
tak, aby cztery palce wskazywały kierunek prądu elektrycznego w zwojnicy, to odchylony kciuk wskaże koniec zwojnicy,
przy którym znajduje się północny biegun powstałego magnesu.
O O Im zwojnica ma większą liczbę zwojów, tym pole magnetyczne wytworzone przez nią jest silniejsze. Pole magnetyczne
wytworzone przez zwojnicę jest tym silniejsze, im większe jest natężenie prądu przepływającego przez zwojnicę.

O O Elektromagnes to zwojnica, wewnątrz której znajduje się rdzeń ze stali miękkiej lub z żelaza.

czy już umiesz? Sprawdź się!

1 Oceń prawdziwość podanych zdań.
A. Elektromagnes składa się ze zwojnicy i rdzenia wykonanego z ferromagnetyka (stali lub żelaza).
B. Elektromagnes składa się ze zwojnicy i rdzenia wykonanego z dowolnego metalu.
C. Bieguny magnetyczne elektromagnesu można rozpoznać, stosując regułę prawej dłoni.
D. Elektromagnes jest silniejszy, jeśli składa się z większej liczby zwojów i / lub płynie przez niego prąd o większym
natężeniu.

2 Wyjaśnij zasadę działania zamka drzwi ściana elektromagnes
elektrycznego (rysunek obok).

ruchoma
stalowa
zasuwka

sprężyna

3 Wykonaj samodzielnie elektromagnes, wykorzystując długi stalowy gwóźdź, baterię płaską oraz izolowany cienki
przewód o długości kilkudziesięciu centymetrów. Przygotuj instrukcję wykonania elektromagnesu i udokumentuj jego
działanie za pomocą zdjęcia.

186