Page 186 - 881414_FIZYKA_podrecznik_kl_8_PP_fiipbook

bieguny magnetyczne zwojnicy

Bieguny magnetyczne zwojnicy możemy rozpoznać przez zastosowanie przy-
swojonych już sposobów rozpoznawania biegunów magnetycznych przewod-
nika kołowego, biorąc pod uwagę pierwszą z brzegu pętlę zwojnicy (il. 5.17).
Bardzo łatwo można rozpoznać bieguny magnetyczne zwojnicy, stosując
kolejną regułę prawej dłoni.

5.17 Bieguny magnetyczne
zwojnicy Jeżeli prawą dłonią obejmiemy zwojnicę tak, aby cztery palce wskazywały
kierunek prądu elektrycznego w zwojnicy, to odchylony kciuk wskaże koniec
zwojnicy, przy którym znajduje się północny biegun powstałego magnesu.

Rysunek obok ukazuje rozpoznawanie biegunów magnetycznych zwojnicy
za pomocą reguły prawej dłoni (il. 5.18).
I
Kiedy pole magnetyczne zwojnicy jest silniejsze?
S
Stwierdziliśmy wcześniej, że pole magnetyczne zwojnicy jest polem wypad-

N kowym jej zwojów. Im zwojnica ma większą liczbę zwojów, tym pole
magnetyczne wytworzone przez nią jest silniejsze. Obserwacje i po-
I miary dowodzą również, że pole magnetyczne wytworzone przez zwojnicę
5.18 Reguła prawej dłoni dla jest tym silniejsze, im większe jest natężenie prądu przepływającego
zwojnicy przez zwojnicę.

Doświadczenie 44.

Badamy oddziaływanie zwojnicy na igłę magnetyczną

Niezbędne przedmioty: zwojnica, rdzeń ze stali miękkiej (szybko się magnesującej i rozmagnesowującej) lub z żelaza,
zasilacz bateryjny, przewody, igła magnetyczna, wyłącznik

Wykonanie:
• Zwojnicę, przez którą płynie
prąd elektryczny, zbliż do igły
magnetycznej. Obserwuj N S
zachowanie się igły, zwracając
uwagę, w którym momencie i jak
szybko reaguje na przepływający
w zwojnicy prąd.
• Włóż do środka zwojnicy
rdzeń z miękkiej stali i zbliż go
do igły magnetycznej.
Porównaj, jak na zachowanie igły
wpływa zwojnica pusta i zwojnica
z rdzeniem ze stali.
Obserwacje i wnioski: Pole magnetyczne zwojnicy z rdzeniem z miękkiej stali jest znacznie silniejsze niż bez rdzenia.

184