Page 108 - geografia 7

Wybrane rośliny uprawne w Polsce Rośliny okopowe

Zboża W celu zwiększenia plonów niektó- Ziemniaki uprawia się na mało urodzajnych glebach
re rośliny uprawne wymagają pra- Podkarpacia i w środkowej Polsce, np. w okolicach Siera-
Zboża należą do traw. Pochodzą z różnych regionów świata, np. pszenica – z obszaru tzw. Żyznego Półksiężyca (terenów cochłonnych zabiegów, np. okopy- dza. Ze względu na zmiany w naszej diecie powierzchnia
dzisiejszego Iraku, Izraela i Syrii), z łagodnym klimatem śródziemnomorskim; żyto z Azji Środkowej, gdzie klimat jest dość wania (tzn. obsypywania). Do roślin upraw ziemniaków zmniejsza się.
surowy, a kukurydza – z ciepłych i wilgotnych obszarów Ameryki Południowej i Środkowej. Zboża są wykorzystywane do tych należą ziemniaki i buraki cukro-
wytwarzania mąki, płatków i kasz oraz wykonywanych z nich produktów, np. pieczywa, makaronów. Służą także do wyrobu we. Ziemniaki w stanie dzikim rosły
alkoholu i stanowią podstawowy składnik pasz dla zwierząt. w Ameryce Południowej w Andach. Buraki cukrowe uprawia się
Ich wymagania zarówno klimatyczne, głównie na Kujawach, w po-
Pszenicę uprawia się na dobrych glebach – madach, czarnoziemach i glebach bru- jak i glebowe są więc niezbyt duże. łudniowo-zachodniej części
natnych – i na obszarach o długim okresie wegetacyjnym. Buraki cukrowe z kolei mają wysokie Pojezierza Mazurskiego, na
wymagania glebowe. Uprawia się je Wyżynie Lubelskiej i w Wiel-
Pszenżyto to roślina będąca mieszańcem pszenicy i żyta, wytworzonym przez czło- na najbardziej urodzajnych glebach, kopolsce. Po zbiorze trze-
wieka. Jest mało wymagająca, jeśli chodzi o warunki pogodowe i glebowe, a daje potrzebują nawożenia i stosowania ba je od razu przetworzyć,
dużo większe plony niż żyto. W Polsce jest uprawiana od lat 80. XX w., obecnie – pra- środków ochrony roślin zwanych her- ponieważ szybko się psują.
wie w całym kraju. Pszenżyto jest przeznaczane głównie na paszę. Polska należy do bicydami, które likwidują wyrastają- Z tego powodu cukrownie są
jego największych producentów na świecie, co można wyjaśnić przejściowym kli- ce na polach chwasty. lokalizowane blisko upraw.
matem naszego kraju, w którym warunki uprawy pszenicy ani żyta nie są zbyt dobre.

Żyto ma mniejsze wymagania klimatyczne niż pszenica, lepiej znosi chłody. Jego Owoce i warzywa
uprawa koncentruje się w środkowej Polsce, na Mazowszu i w południowej części
Kaszub. W tych rejonach naszego kraju występują mało urodzajne gleby bielicowe. Polska od wielu lat zajmuje wysokie miejsca w Europie i na świecie w produkcji takich owoców, jak: jabłka, gruszki, śliw-
ki, maliny, wiśnie, porzeczki (zwłaszcza czarna porzeczka), borówka amerykańska, aronia, agrest, truskawki. Największe
Kukurydzę uprawia się przede wszystkim w zachodniej czę- kompleksy sadów znajdują się na południe od Warszawy i na Lubelszczyźnie, a także w województwie świętokrzyskim,
ści kraju, gdzie jest dość długi okres wegetacyjny. W polskich np. koło Sandomierza i Pińczowa. Niektóre miejscowości od wielu lat są związane z produkcją określonych owoców.
warunkach zbiory prowadzi się niekiedy nawet późną jesienią, Przykładowo Grójec pod Warszawą słynie z uprawy jabłek, Szydłów koło Kielc – śliwek deserowych, Łącko w Beskidzie
a większość jest przeznaczana na paszę. Sądeckim – śliwek węgierek, Kartuzy i Bytów – truskawek kaszubskich.
12° 16° 20° 24° 12° 16° 20° 24°
M o r z e B a ł t y c k i e R O S J A L I T W A M o r z e B a ł t y c k i e R O S J A L I T W A
0 100 200 km 0 100 200 km
(obwód
(obwód
kaliningradzki)
kaliningradzki)
54° Gdańsk 54° Gdańsk
54° 54°
Y Y Olsztyn
Olsztyn Ś Ś
Szczecin U Szczecin U
C C
Białystok R Białystok R
M Gorzów Bydgoszcz Toruń O M Gorzów Bydgoszcz Toruń O
Wielkopolski Ł Wielkopolski Ł
A A
E Poznań E Poznań
WARSZAWA I WARSZAWA I
I B I B
Zielona Owies i jęczmień mają mały udział Zielona Góra
N Góra N
Łódź w powierzchni zasiewów w Polsce. Łódź
pszenica Lublin A Owies nie ma dużych wymagań Lublin A
Wrocław
żyto N klimatycznych ani glebowych. Jest jabłonie Wrocław N
Kielce Kielce
pszenżyto uprawiany w całym kraju, udaje się Uprawa warzyw koncentruje się na grusze
I Opole I
owies Opole także w górach. Przeznaczany głów- Kujawach, na Dolnym Śląsku i w po- śliwy
jęczmień Katowice A nie na paszę, ale stanowi także żyw- łudniowej Wielkopolsce, a także wo- wiśnie Katowice A
50° Kraków Rzeszów 50° 50° i czereśnie Kraków Rzeszów 50°
kukurydza R ność dla ludzi (płatki owsiane, mąka kół dużych miast, które gwarantują truskawki R
ziemniaki K owsiana). Jęczmień ma większe wy- zbyt. Uprawia się głównie: cebulę, maliny K
buraki cukrowe C Z E C H Y magania niż owies. Jest uprawia- kapustę, buraki ćwikłowe, marchew, porzeczki C Z E C H Y
U sady U
rzepak ny w takich rejonach jak pszenica, pomidory i paprykę. Coraz częściej i plantacje
SŁO W A CJ A głównie na paszę i w przemyśle pi- warzywa uprawia się w szklarniach, SŁO W A CJ A
16° 20° 24° wowarskim (produkcja piwa, słodu). co umożliwia produkcję całoroczną. 16° 20° 24°
3.13 Główne obszary upraw wybranych roślin w Polsce 3.14 Główne obszary sadownictwa i upraw owoców w Polsce
106 2 3

1128_883352 _geografia_kl7_LIFT_DRUK.indd 106 28.11.2022 21:32:23
1128_883352 _geografia_kl7_LIFT_DRUK.indd 106
28.11.2022 21:32:23