Page 113 - geografia 8
P. 113

w przybliżeniu 3/4 powierzchni Polski. Są to jeziora o pochodzeniu tekto-
          niczno-polodowcowym, tzn. powstały w wyniku ruchów tektonicznych, a na-
          stępnie zostały przekształcone w czasie ostatniego zlodowacenia. Wówczas
          powstały  też  rozległe  kanadyjskie  pojezierza  z  dziesiątkami  tysięcy  jezior,
          w tym z Wielkim Jeziorem Niewolniczym i Wielkim Jeziorem Niedźwiedzim.
             W Ameryce Południowej jezior jest niewiele. Za największe czasem uwa-
          żane  jest  leżące  na  północy  kontynentu  Maracaibo.  W  rzeczywistości  jest
          to  słodkowodny  akwen  połączony  wąską  cieśniną  z  Morzem  Karaibskim.    3.13    Jezioro Titicaca ma długość
          Z kolei położone w Andach jezioro Titicaca (il. 3.13) jest największym pod   ok. 190 km, a szerokość do 80 km.
          względem powierzchni wysokogórskim jeziorem na Ziemi. Znajduje się na      Indianie Uros tworzą na nim
          wysokości 3812 m n.p.m.                                                    sztuczne wyspy z trzciny, na których
                                                                                     budują swoje domostwa
          Roślinność

          Na terenie Ameryki układ stref roślinnych wykazuje zgodność z układem
          stref klimatycznych. W górach obserwuje się piętrowość roślinną. Jednak
          naturalne formacje roślinne podlegają dużym zmianom z powodu działalno-
          ści człowieka. Przykładem mogą być rozległe stepy zwane w Ameryce Północ-
          nej prerią, a w Ameryce Południowej – pampą (il. 3.14). Z uwagi na żyzne
          gleby znaczna ich część została zamieniona na pola uprawne lub pastwiska.
          Przeobrażane są też obszary leśne, np. na Nizinie Amazonki (patrz temat 3.3).
          W Ameryce w strefach zwrotnikowych występują też obszary półpustynne       3.14    Pampa to południowo-
          i pustynne, np. pustynia Mojave (Mohave) [czyt. mohawi] z Doliną Śmierci,   amerykański step. Występuje m.in.
          w Ameryce Północnej oraz pustynia Atakama w Ameryce Południowej.           w Argentynie





          W skrócie                                             Czy już umiesz? Sprawdź!


               Ameryka to ląd na półkuli zachodniej o największej   1   Porównaj mapę ukształtowania powierzchni
              rozciągłości południkowej na świecie.                 z mapą geologiczną (z granicami płyt litosfery,
                                                                    obszarami trzęsień ziemi, wulkanami). Jakie
               Wyodrębnia się dwa kontynenty: Amerykę Północną      zależności zauważasz?
              i Amerykę Południową. Granicę między nimi stanowi
              Przesmyk Panamski z przekopanym kanałem.           2   Wskaż na mapie kilka dużych rzek w Ameryce
              Z Ameryki Północnej wydziela się część nazywaną       Północnej i Ameryce Południowej. Podaj, do których
              Ameryką Środkową.                                     zlewisk należą. Do którego z oceanów wody niosą
                                                                    stosunkowo krótkie rzeki? Dlaczego tak się dzieje?
               Cechą ukształtowania powierzchni Ameryki
              jest południkowy układ głównych form rzeźby        3   Porównaj wielkość i liczbę jezior w Ameryce
              terenu. Na zachodzie Ameryki ciągną się wysokie       Północnej i Ameryce Południowej. W której z nich
              góry, na wschodzie – pas wyżyn i starych gór,         te akweny mają większe znaczenie gospodarcze
              a w środkowej części – równinne obniżenia.            i dlaczego?

               Położenie zachodnich krańców Ameryki oraz wysp    4   Poszukaj w dowolnych źródłach informacji
              na Morzu Karaibskim na granicy płyt litosfery         o obszarach pustynnych w Ameryce, obejrzyj
              skutkuje aktywnym wulkanizmem i trzęsieniami ziemi.   zdjęcia lub filmy. Zlokalizuj te tereny na mapach
              Dochodzi do nich wzdłuż zachodniego wybrzeża lądu     i określ, czy są one na podobnych szerokościach
              i w basenie Morza Karaibskiego.                       geograficznych jak pustynie w Azji i Afryce.

                                                                                   111



                                                                                                              02.07.2021   14:51:21
   0702_881426 _geografia_kl8_DRUK.indd   111                                                                 02.07.2021   14:51:21
   0702_881426 _geografia_kl8_DRUK.indd   111
   108   109   110   111   112   113   114   115   116   117   118