Page 214 - historia 7

7.4 Rządy sanacji

wiek NOWOŻYTNOŚĆ WSPÓŁCZESNOŚĆ
XVIII XIX XX XXI

23 kwietnia 1935 r. – podpisanie przez prezydenta 12 maja 1935 r. – śmierć
Ignacego Mościckiego konstytucji kwietniowej Józefa Piłsudskiego

Podejmij temat z Wyjaśnij, czym był przewrót majowy. Kto go dokonał, kiedy i dlaczego?

Zmiany polityczne po przewrocie majowym
Konsekwencją przewrotu majowego było przejęcie władzy przez piłsudczy-
ków, którzy utworzyli nowy rząd. Zgromadzenie Narodowe wybrało na pre-
zydenta Józefa Piłsudskiego, ale ten odmówił przyjęcia godności. Marszałek
wysunął kandydaturę swojego przyjaciela i dawnego działacza socjalistycz-
nego – Ignacego Mościckiego. Zyskała ona poparcie posłów i senatorów.
Zarówno prezydent Mościcki, jak i kolejni premierzy realizowali politykę
Ignacy Mościcki – wybitny marszałka, który zachował decydujący wpływ na wydarzenia w kraju.
naukowiec, profesor chemii Piłsudczycy wskazywali na konieczność przeprowadzenia sanacji, czyli
na Politechnice Lwowskiej.
Był trzecim i ostatnim prezydentem uzdrowienia sytuacji w państwie. Stąd wzięła się nazwa ich obozu politycz-
II Rzeczypospolitej (1926–1939). nego – sanacja. Jego przedstawiciele deklarowali walkę z nieuczciwością
polityków, korupcją i partyjniactwem. Opowiadali się za wzmocnieniem
władzy wykonawczej. Szybko wprowadzali zmiany idące w tym kierunku.
Partyjniactwo – potocznie: Na mocy tak zwanej noweli sierpniowej, uchwalonej w sierpniu 1926 r.,
kierowanie się wyłącznie interesem wzmocniono pozycję prezydenta. Głowa państwa uzyskała prawo wydawania
własnej partii. dekretów z mocą ustawy i rozwiązywania parlamentu. Mościcki wykorzystał
te uprawnienia, by powołać Generalny Inspektorat Sił Zbrojnych. Szef
nowego organu sprawował również naczelne dowództwo nad wojskiem. Miał
podlegać prezydentowi, ale był niezależny od parlamentu. Stanowisko to objął
Piłsudski – dzięki temu marszałek uzyskał nieograniczoną władzę nad armią.

Rządy piłsudczyków

Od czasu przewrotu majowego Piłsudski i jego zwolennicy mieli przeciwko
sobie niemal wszystkie ugrupowania parlamentarne. Aby skutecznie rządzić,
systematycznie ograniczali wpływ sejmu na politykę państwa. Działaniom
tym towarzyszyły szykany wobec przeciwników politycznych. Zdarzały się
przypadki fizycznej napaści na opozycjonistów. Wprawdzie w Polsce nie do-
szło do represji na taką skalę jak w systemach totalitarnych. Jednak metody
stosowane przez władze były całkowicie sprzeczne z zasadami demokracji.
Budziły opór opozycji. Aby skuteczniej walczyć z sanacją, część ugrupowań
niechętnych Piłsudskiemu zawarła porozumienie.

212

02.06.2020 10:24:29
0602_881435_historia_kl7_DRUK.indd 212
0602_881435_historia_kl7_DRUK.indd 212 02.06.2020 10:24:29