Page 11 - kl 7 cz1
P. 11

1.2    Dzielniki i wielokrotności. Podzielność liczb





          Podejmij temat



          Jak szybko ustalić, bez wykonywania
          dzielenia, czy 270 żetonów można podzielić
          po równo między 6 osób? A czy tę liczbę
          żetonów można podzielić po równo między
          12 osób? A między 15 osób?




          Liczby naturalne to liczby: 0, 1, 2, 3, 4, 5, 6...
          Dzieląc liczbę naturalną a przez liczbę naturalną b ≠ 0, otrzymujemy iloraz k
          oraz resztę r, co możemy zapisać: a : b = k reszta r lub a = b ∙ k + r.    Dla ułatwienia zapisu „różne od zera”
          Na przykład: 59 : 7 = 8 r 3 lub 59 = 7 ∙ 8 + 3                             stosujemy oznaczenie: ≠.
          Reszta r jest zawsze liczbą naturalną mniejszą od liczby, przez którą dzielimy.
         Na przykład: przy dzieleniu liczby naturalnej przez 4, reszta z dzielenia może
         być równa 0, 1, 2 lub 3.


            Przykład 1

            Wyznaczmy resztę z dzielenia podanych liczb.

            a)  77 : 9        b  )  243 : 6   c  )  2817 : 25

            a)   Wykonajmy dzielenie z resztą.                  b)   Wykonajmy dzielenie z resztą.
               77 : 9 = 8 r 5, inaczej 77 = 9 ∙ 8 + 5              243 : 6 = 40 r 3, inaczej 243 = 6 ∙ 40 + 3
              Reszta z dzielenia liczby 77 przez 9 jest równa 5.    Reszta z dzielenia liczby 243 przez 6 jest równa 3.


            c)   Sprawdźmy, ile razy liczba 25 „mieści się” w liczbie 2817.
              Sposób I                                         Sposób II

               2800 = 25 ∙ 112                                 Wykonajmy dzielenie          1 1 2
               2817 = 2800 + 17 = 25 ∙ 112 + 17                sposobem pisemnym.           2 8 1 7 : 2 5
                                                                                           – 2 5
              Reszta z dzielenia liczby 2817 przez 25                                       3 1
              jest równa 17.                                                                – 2 5
                                                                                             6 7
                                                                                             – 5 0
                                                                                             1 7    reszta



          1.   Wyznacz resztę z dzielenia podanych liczb.

               a)  52 : 6     b  )  325 : 4   c  )  4590 : 31

                                                                                   9
   6   7   8   9   10   11   12   13   14   15   16