Page 155 - polski4

4.9 O najsławniejszym polskim mistrzu czarnoksięstwa

z Diabeł to postać bardzo popularna w ludowych opowieściach. Podejmij temat
Przeczytaj, jak przedstawiano Borutę i Rokitę – najpopularniejsze
diabły polskie.

Boruta – w legendach i podaniach ludowych strach [...] leśny, zło-
śliwy i psotny, pojawiający się jako ptak albo inne zwierzę, zwa-
ny też błotnikiem, borowikiem, rokickim, wierzbickim. W jednym
z podań nadaremnie próbował zwalić wieżę kościoła w Tumie pod
Łęczycą, pozostawiając na murze trwały ślad łapy. Miał w końcu
strzec skarbów w zamku w Łęczycy. Boruta nosił się po polsku,
z szablą, bawił się i pojedynkował ze szlachtą, straszył ludzi i wcią-
gał ich w trzęsawiska.
W. Kopaliński, Słownik mitów i tradycji kultury
„Ślady Boruty” na murze wieży
Rokita – według wierzeń ludowych diabeł równy Borucie, również w Tumie
występujący w polskim stroju, w żupanie*, kontuszu*, z szablą, ale
niekiedy jako chłop czy zwierzę. Był tematem podań i legend. Imie- żupan – staropolski strój męski,
niem jego, oznaczającym wierzbę z wilgotnych łąk i bagien, nazywa- wyglądający jak długa, zapinana
no też Borutę, diabła czającego się w zaroślach bagiennych. koszula ze stojącym kołnierzykiem
i wąskimi rękawami
W. Kopaliński, Słownik mitów i tradycji kultury
kontusz – staropolski strój męski,
z Przeczytaj fragment utworu Twardowski K.W. Wójcickiego. Zwróć rodzaj długiej sukni z rękawami
uwagę, w jaki sposób objaśniono w nim powstanie kopalni srebra rozciętymi i spinanymi na
i Skały Sokolej i jaką rolę odegrał w tym diabeł. plecach, wkładany na żupan

Kazimierz Władysław Wójcicki Kazimierz Władysław Wójcicki

Twardowski (1807–1879) – pisarz i dziennikarz, kro-
nikarz XIX-wiecznej Warszawy. Autor
(fragment)
m.in. trzytomowych Przysłów naro-
dowych (1930), powieści historycznej
Twardowski był dobry* szlachcic, bo po mieczu i kądzieli*. Chciał Kurpie, zbioru podań i opowieści lu-
mieć więcej rozumu, niż mają drudzy poczciwi ludzie, i znaleźć na dowych pt. Klechdy starożytne.
śmierć lekarstwo, bo nie chciało mu się umrzeć. W starej księdze raz
wyczytał, jak diabła przywołać można [...]. Stanął prędko zawezwa- dobry – tu: prawdziwy
ny i zawarli ze sobą umowę. Na kolanach zaraz diabeł napisał długi po mieczu i kądzieli – po ojcu
i matce
cyrograf*, który własną krwią Twardowski, wyciśniętą z serdecznego cyrograf – tu: zobowiązanie
palca, podpisał. podpisane własną krwią

153