Page 103 - polski 7 cz 2

10. Porównajcie w grupach budowę Trenu V i Trenu VII. Jakie dostrzegacie
podobieństwa i różnice?

11. Przeczytaj Tren VIII. Zwróć uwagę na to, kto jest adresatem wypowiedzi
osoby mówiącej.

Jan Kochanowski
Tren VIII

Wielkieś mi uczyniła pustki w domu moim, 1 wszytki – wszyscy
Moja droga Orszulo, tym zniknieniem swoim. 2 zawżdy – zawsze
Pełno nas, a jakoby nikogo nie było: 3 frasować – martwić się, smucić
Jedną maluczką duszą tak wiele ubyło.
4 psować – psuć, tu: trudzić, łamać
1
Tyś za wszytki mówiła, za wszytki śpiewała,
5 zabawki – tu: radości
Wszytkiś w domu kąciki zawżdy pobiegała.
2
Nie dopuściłaś nigdy matce się frasować 3 6 darmo – na próżno
Ani ojcu myśleniem zbytnim głowy psować ,
4
To tego, to owego wdzięcznie obłapiając
I onym swym uciesznym śmiechem zabawiając.
Teraz wszytko umilkło, szczere pustki w domu,
5
Nie masz zabawki , nie masz rozśmiać się nikomu.
Z każdego kąta żałość człowieka ujmuje,
A serce swej pociechy darmo upatruje.
6

12. Tren VIII jest przykładem liryki zwrotu do adresata. Udowodnij to,
uzupełniając w zeszycie tabelę.

Przykładowe zwroty (rzeczowniki, czasowniki, zaimki)
Nadawca

Adresat

13. W czasach Kochanowskiego bezpośrednie zwracanie się do osoby zmarłej
było uważane za niestosowne, podobnie jak używanie słowa śmierć.
Jak myślisz, dlaczego poeta złamał tę zasadę w swoim trenie? O czym
to świadczy?

14. Opisz kompozycję trenu. Wskaż obrazy, które pozwalają dokonać podziału Zygmunt Trembecki,
utworu na trzy części. Jan Kochanowski z Urszulką, 1878

a) Powiedz, w jaki sposób część 1. wiąże się tematycznie z częścią 3.
b) Na jakiej zasadzie zostały zestawione część 1. i 3. z częścią 2.?
c) Używając cytatów z tekstu oraz stosując własne określenia, opisz dwa Zwróć uwagę na element, który pojawił
kluczowe obrazy: się w rzeźbie Trembeckiego oprócz po-
staci ojca i Urszulki. Odszukaj w dostęp-
nych źródłach, co symbolizuje, wyjaśnij,
Dom czarnoleski z Urszulką Dom czarnoleski bez Urszulki dlaczego został wyeksponowany przez
rzeźbiarza.

101