Page 111 - polski 8 cz1

obrazu, ma co najmniej dziesięć odcieni szarości! Biel na twarzy matki wyglą-
2
da jak w świetle jarzeniówki , natomiast twarz martwego dziecka na jej rękach 2 jarzeniówka – lampa jarzeniowa –
3
jest jakby oświetlona żółtawym światłem. Kontemplacja obrazu wprowadza lampka, która jest wypełniona gazem
widza w świat niedostrzegalnych na co dzień barw, które na pierwszy rzut i świeci, gdy przepływa przez nią prąd
oka wydają się szarością. U Picassa szarość jest barwą. Tego nie odda żadna 3 kontemplacja – przyglądanie się dzie-
4
reprodukcja . [...] łu, analizowanie go w skupieniu
4 reprodukcja – kopia obrazu wykona-
Symbolika Guerniki na w dowolnej skali
Już przed pięćdziesięciu laty, w 1937 r., niektórzy krytycy nazwali ten obraz
szczytowym osiągnięciem w twórczości Pabla Picassa. Początkowo zastana-
wiano się głównie nad ogólnym przesłaniem Guerniki, słusznie dopatrując się
w niej utworu walczącego, antywojennego, potępiającego zbrodnię ludobój- 5 pieta – rzeźba lub obraz przedstawia-
stwa. Pod tym względem wszyscy byli na ogół zgodni. Natomiast próby do- jące Matkę Bożą z martwym Chrystu-
kładniejszego wyjaśnienia symboliki obrazu zrodziły sporo dyskusji. sem na kolanach
Niektórzy zarzucali jej „nieczytelność”, określali jako mieszaninę niezro- 6 Nike – grecka bogini zwycięstwa
zumiałych symboli. 7 Wolność Delacroix – obraz pt. Wol-
Czyż jednak człowiekowi wychowanemu w kręgu kultury europejskiej ność wiodąca lud na barykady z 1830 r.,
nic nie mówi gałązka oliwna, gołąb, oko opatrzności? „Kobieta z Martwym autorstwa francuskiego malarza Euge-
ne’a Delacroix (czyt. eużenia delakrua)
Dzieckiem” nieodparcie wywołuje skojarzenia z pietą . A „Kobieta z Lam-
5
8 Statua – Statua Wolności, czyli słyn-
6
7
pą”? To przecież kolejne wcielenie Nike , podobnie jak Wolność Delacroix , ny amerykański posąg stojący na wy-
8
jak Statua w porcie nowojorskim, jak Pomnik Bohaterów Warszawy . „Ko- spie Liberty Island (czyt. liberti ajlend)
9
bieta w Płonącym Domu” to również wymowny symbol, znak czasu „cywili- u ujścia rzeki Hudson (czyt. hadson) do
zacji bomb”. Oceanu Atlantyckiego
Tym kluczem otwieramy tylko część Guerniki. Nie pasuje on do grupy: 9 Pomnik Bohaterów Warszawy – mo-
byk-koń. Tu trzeba szukać hiszpańskich odniesień. Ludziom nieznającym nument (zwany też Warszawską Nike)
Hiszpanii byk kojarzy się z dziką i brutalną siłą. Koń (na obrazie przebity umiejscowiony przy ulicy Nowy Przejazd
12
lancą ) wyraża ból i cierpienie. Tak laik odbiera korridę i tak wielu niehi- w Warszawie; na granitowym cokole
10
11
szpańskich krytyków odebrało Guernicę. Byk był dla nich alegorią brutalnego pomnika znajduje się napis: Bohaterom
13
Warszawy 1939−1945
faszyzmu , natomiast koń uosabiał cierpiący lud. [...]
14
10 lanca – rodzaj broni składającej się
z długiego drzewca i osadzonego na
nim metalowego grotu
11 laik – człowiek, który nie ma specjali-
stycznej wiedzy w jakiejś dziedzinie
12 korrida – widowisko popularne
w Hiszpanii, podczas którego toreado-
rzy i pikadorzy walczą z bykiem, wbija-
jąc w jego grzbiet lance
13 alegoria – motyw w literaturze i sztuce
mający poza znaczeniem dosłownym
stały, jednoznaczny sens przenośny
14 faszyzm – ideologia skrajnie nacjona-
listyczna i rasistowska, czyli taka, która
wywyższa tylko jeden naród i rasę, a po-
Wstępne szkice do Guerniki niża inne

109