Page 54 - polski 8 cz1
P. 54
Co się tyczy literatury, to ograniczać się ona ma konspektem, który układać
mają uczniowie z wykładów profesora. Profesor zaś ma opowiadać uczniom
po rosyjsku treść dzieł autorów polskich. Profesor mówić powinien po rosyjsku
na lekcji koniecznie. Główną część ma stanowić tłumaczenie – a podrzędną
tylko literatura. Nędznicy, szelmy!
Wyszedłem wieczorem na miasto – i spotkałem się akurat z Ludwinią.
Wiele się, wiele dowiedziałem rzeczy – a najgłówniejszą z nich była ta, że Lu-
dwinia... idzie za mąż! Ach! Boże, Boże!...
1 g r u d n i a. Polski. Cośmy sobie nakpili z dyrektora gimnazjum, p. Wo-
ronkowa! Wczoraj przyszedł on na język polski. Wchodzi do klasy, rzuca fu-
tro swoje na katedrę, przed nos p. Bemowi; potem pyta się uczniów, czego
się uczą z polskiego, i każe pokazać kajeta, w których mamy pisać literaturę
Stefan Żeromski jako uczeń po rosyjsku. Żaden z nas nie ma nic po rosyjsku – wszyscy po polsku. Roz-
gimnazjum w obowiązkowym wścieczony rzuca się do p. Bema i zaczyna mu wymyślać, że źle uczy, że on
mundurze poda go do dymisji itd. Oto przyjemności profesora języka polskiego!
1. Wskaż w tekście Dzienników fragmenty, które można by nazwać zapisami
kronikarskimi z życia pisarza, i te, które należałoby zaliczyć do osobistych
zapisków młodego człowieka.
Ciekawe! 2. Ustal, w jakim stopniu zapiski z Dzienników mogłyby stać się podstawą
opisu historycznego czasów, w których żył Żeromski. W tym celu:
Stefan Żeromski prowadził zapiski
w dzienniku między 18 a 27 rokiem a) wymień fakty i daty,
życia. Obejmują one okres od 19 maja b) wskaż fragmenty dostarczające wiedzy o nastrojach społecznych
1882 r. do 11 października 1891 r. w tamtych czasach,
c) określ, jakie informacje zawarte w dzienniku byłyby nieprzydatne
w opracowaniu elementów historii Polski.
3. Na podstawie przeczytanego fragmentu opracujcie w grupach definicję
pojęcia dziennik osobisty.
4. Wskaż fragmenty, w których autor Dzienników przyjmuje role: ucznia,
syna, początkującego artysty, obywatela kraju zagarniętego przez Rosjan
i podlegającego rusyfikacji.
a) W której roli autor występował najczęściej? Dlaczego?
b) O jakich cechach autora można mówić na podstawie analizy
poszczególnych ról?
c) Jakie cechy stylu narracji dostrzegasz w kolejnych fragmentach
dziennika?
5. Opracuj krótkie podsumowanie dokonań młodego Żeromskiego w różnych
obszarach życia. Które z osiągnięć można by ująć w życiorysie pisarza?
6. Na podstawie fragmentu Dzienników sporządź w zeszycie notkę
biograficzną dotyczącą pierwszych osiemnastu lat życia Stefana
Żeromskiego.
7. Wskaż fakty z życia pisarza, które znalazły odzwierciedlenie w losach
bohaterów powieści Syzyfowe prace.
52
