Page 167 - polski 8 cz2

8.3 Uchwycone w kamieniu (rzeźba, analiza dzieła rzeźbiarskiego,
styl tekstu)

Podejmij temat z Przypomnij sobie rzeźby oglądane na zdjęciach lub na żywo. Wybierz jedną
z nich i opisz.
z Podczas czytania tekstu Henry’ego Moore’a (czyt. henrego mura) zwróć
uwagę, na które właściwości materiału i cechy rzeźby autor kładzie
największy nacisk.

Henry Moore Henry Moore (czyt. mur; 1898–1986)
1
Artyści o sztuce. Od van Gogha do Picassa 2 – angielski rzeźbiarz i rysownik,
Wybór i opracowanie Elżbieta Grabska i Hanna Morawska wykładowca londyńskich uczelni
artystycznych, laureat licznych
(fragmenty) międzynarodowych nagród.

Dawni Grecy ubóstwiali w rzeźbie własne podobieństwo, przywiązując więk- Zgromadził słynną kolekcję posągów
w ogrodzie swojego domu w Much
szą wagę do przedstawiania realistycznego niż wszystkie okresy poprzednie. Hadham (czyt. macz hedem). Jego
Renesans wskrzesił ideał grecki i odtąd aż do niedawnych czasów rzeźba eu- rzeźba zatytułowana Postać
ropejska była przez ten ideał opanowana. spoczywająca jest umieszczona przed
Świat produkuje rzeźbę od co najmniej trzydziestu tysięcy lat. Nowo- paryską siedzibą UNESCO. Twórczość
czesny sposób komunikowania się pozwala nam teraz poznać to wszystko, Moore’a wywarła wielki wpływ
a nieliczni rzeźbiarze jednego mniej więcej stulecia Grecji nie każą już nam na rzeźbę XX wieku.
zamykać oczu na osiągnięcia rzeźbiarskie reszty ludzkości. Rzeźba paleolitu
3
i neolitu , sumeryjska, babilońska i egipska, wczesnogrecka, chińska, etruska, 1 van Gogha – czyt. wan goga; Vincent
4
indyjska, rzeźba Majów, meksykańska i peruwiańska, romańska, bizantyjska van Gogh (1853–1890), słynny holender-
i gotycka, rzeźba murzyńska, rzeźba wysp morza południowego i Indian ski malarz
Ameryki Północnej – wszystko to jest nam teraz dostępne dzięki fotografii, 2 Picassa – patrz część 1 podręcznika,
dającej nam niemożliwy przedtem przegląd rzeźby całego świata. s. 107–111
Zdjęcie okularów greckich z oczu nowoczesnego rzeźbiarza [...] pomo- 3 paleolit – okres w historii ludzkości,
gło mu z kolei zdać sobie sprawę z wewnętrznego emocjonalnego znacze- trwający od ok. 50–40 tys. do ok. 14–10
nia form, zamiast dostrzegać w nich głównie wartości przedstawieniowe, tys. lat p.n.e.
i pozwoliło znów uświadomić sobie znaczenie materiału, w którym pracuje, 4 neolit – okres w historii ludzkości, roz-
myśleć i tworzyć w tym materiale, rzeźbiąc w nim wprost, mając dlań takie począł się w ok. 10 tysiącleciu p.n.e.
zrozumienie i sympatię, by nie dopuszczać do popełniania gwałtu na jego na-
turalnej strukturze i nie osłabiać go; wiedzieć, że rzeźba w kamieniu powinna
wyglądać jak kamień, że upodabnianie jej do krwi i ciała, włosów i zagłębień
na policzkach jest zniżaniem się do poziomu magika cyrkowego.
Przed nowoczesnym rzeźbiarzem otwiera się nieograniczone pole dzia-
łania. Źródłem jego inspiracji będzie, jak zawsze, natura i otaczający świat,
od których uczy się on takich zasad, jak równowaga i rytm, [...] harmonia
i kontrast. Jego prace mogą być w jakimś stopniu przedstawiające lub też
nieprzedstawiające, jak muzyka i architektura, ale mechaniczne kopiowa-

165