Page 54 - wos 8

3.1. Pojęcie prawa oraz praw i wolności

Podejmij temat

Jak sądzisz, dlaczego ludzie zaczęli
kodyfikować (łączyć w jeden system) Kodeks Hammurabiego – spisany pismem klinowym na kamiennej steli, jeden
i spisywać prawo? z najstarszych spisów prawa, pochodzący z terenu Mezopotamii z XVIII w. p.n.e.

Różne znaczenie prawa

Prawo to pojęcie złożone, które nie ma jednej uniwersalnej definicji. W pierw-
szym rozumieniu nie ma związku z dyscyplinami prawniczymi i oznacza
zbiór zasad (reguł, prawidłowości w danej dziedzinie), takich jak np.: prawa
fizyki, prawa natury. Drugie rozumienie ma związek z prawem jako nauką,
ale w tym wypadku słowo „prawo” użyte z innymi wyrazami zyskuje różne
znaczenie, które może mieć wymiar przedmiotowy lub podmiotowy.
Prawo w znaczeniu przedmiotowym jest zbiorem przepisów w po-
szczególnych gałęziach prawa, regulujących daną dziedzinę życia. Prze-
Gałąź prawa – ukształtowany w toku pisy te mogą wynikać zarówno z prawa międzynarodowego, jak i z prawa
historycznym zbiór norm prawnych
regulujący daną dziedzinę życia. wewnętrznego danego państwa, np. Polski. W prawie międzynarodowym
Najważniejsze gałęzie prawa to: prawo przepisy zawarte są w dokumentach organizacji międzynarodowych, w kon-
międzynarodowe, prawo konstytucyjne wencjach, deklaracjach, dyrektywach, np. Unii Europejskiej. W prawie
(państwowe), prawo karne, prawo polskim przepisy prawne zawarte są zarówno w aktach obowiązujących na
cywilne, prawo pracy, prawo rodzinne, całym terytorium RP, jak i w aktach prawa lokalnego. Najważniejszym aktem
prawo administracyjne. prawnym jest konstytucja, nazywana ustawą zasadniczą. Wszystkie inne akty
Deklaracja – akt prawny, który muszą być z nią zgodne.
jest pisemnym oświadczeniem, Prawo w znaczeniu podmiotowym jest zbiorem uprawnień wynika-
wyrażeniem woli ustanawiającego jących z ustalonych przepisów prawnych (np. prawo do własności, prawo do
(słowa bliskoznaczne to manifest, skargi konstytucyjnej). Uprawnienia te wynikają zarówno z prawa między-
proklamacja).
narodowego, jak i z prawa wewnętrznego. W prawie międzynarodowym są
Dyrektywa – akt prawny Unii to prawa człowieka sformułowane głównie w konwencjach i deklaracjach or-
Europejskiej, którym państwa ganizacji międzynarodowych. W prawie wewnętrznym Polski źródłem praw
członkowskie Unii zostają zobowiązane
do wprowadzenia określonych regulacji człowieka jest Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwiet-
prawnych, służących osiągnięciu nia 1997 r., w której najważniejsze prawa ujęto w rozdziale drugim, oraz
wskazanego w dyrektywie celu. ustawy rozwijające wybrane prawa.

52