Page 206 - chemia_k8

6.8 Związki węgla z wodorem – węglowodory

Chemia organiczna – nauka o związkach węgla.

Węglowodory – związki organiczne zbudowane wyłącznie z węgla i wodoru. Ich źródłami są: gaz ziemny, ropa
naftowa i węgle kopalne.

Produkty destylacji ropy naftowej to m.in. gazy rafi neryjne, benzyna, nafta, olej napędowy, olej opało-
wy, mazut, asfalt.

Węglowodory można podzielić na nasycone (alkany wyłącznie o pojedynczych wiązaniach między atomami węgla,
np. etan CH CH ) oraz nienasycone (alkeny wyłącznie o jednym wiązaniu podwójnym między atomami węgla,
3
3
np. eten CH 2 CH , oraz alkiny wyłącznie o jednym wiązaniu potrójnym między atomami węgla w cząsteczce,
2
np. etyn CH CH).
Wzory ogólne szeregów homologicznych

Alkany Alkeny Alkiny
C H 2n + 2 C H 2n C H 2n – 2
n
n
n
n we wzorach ogólnych oznacza liczbę atomów węgla w konkretnej cząsteczce
Cząsteczki węglowodorów można przedstawić za pomocą wzorów: strukturalnych, półstrukturalnych, grupo-
wych i sumarycznych.

Węglowodory to związki palne. Ulegają reakcjom spalania zgodnie z poniższymi zapisami równań, podanymi
przykładowo dla metanu.

Spalanie całkowite: CH + 2O CO ↑ + 2H O
4 2 2 2
Spalanie niecałkowite: 2CH + 3O 2CO ↑ + 4H O
4 2 2
CH + O C + 2H O
4 2 2
W zależności od dostępu tlenu zachodzą różne rodzaje reakcji spalania (powstają inne produkty).

W celu odróżnienia węglowodoru nasyconego od nienasyconego można dodać do niego wody bromowej. Poniżej przed-
stawiono spodziewane jej barwy po kontakcie z różnymi węglowodorami (bez zastosowania specjalnych warunków).

Alkany Alkeny Alkiny

wygląd wody
bromowej
po kontakcie
z węglowodorem

204

10.06.2021 11:52:48
0610_881399_chemia_kl8_podrecznik_DRUK.indd 204 10.06.2021 11:52:48
0610_881399_chemia_kl8_podrecznik_DRUK.indd 204