Page 144 - 881414_FIZYKA_podrecznik_kl_8_PP_fiipbook

Całkowity czas: t = 2 h + 4 h = 6 h
Całkowita droga: s = 10 km + 14 km = 24 km
s
Średnia wartość prędkości: v śr = = 24 km = 4 km
t
h
6 h
v ( km ) s (km)
h
5 v 1 24
4 v śr 20
v 2
16
3
12
2
8
1 4
0 0
1 2 3 4 5 6 t (h) 1 2 3 4 5 6 t (h)

Uwaga! Przyjrzyj się wykresowi v(t). Zobacz, że średnia wartość prędkości nie jest równa średniej
arytmetycznej z wartości prędkości v 1 i v 2
Odpowiedź: Średnia wartość prędkości (szybkość) turysty na całej trasie wynosi 4 km .
h

Wartość prędkości chwilowej, ruch przyspieszony
i ruch opóźniony

W ruchu prostoliniowym niejednostajnym wartość prędkości (szybkość) w da-
nej chwili, czyli wartość prędkości chwilowej, można określić np. odczy-
tując ją z szybkościomierza (prędkościomierza) samochodowego lub rowero-
wego (il. 5.13).
Jeżeli wartość prędkości chwilowej w ruchu niejednostajnym wzrasta

5.13 Szybkościomierz rowerowy wraz z upływem czasu trwania ruchu, to nazywamy go ruchem przyspie-
szonym, jeżeli maleje – ruchem opóźnionym.

Wyznaczamy średnią wartość prędkości
Jak wiesz, samochód porusza się raz szybciej, raz wolniej. Zwalnia, zatrzy-
muje się, a potem rusza i przyspiesza. W trakcie ruchu wartość prędkości
ulega zmianie. Dlatego na co dzień najczęściej posługujemy się pojęciem
średniej wartości prędkości. Planując podróż, szacujemy na jej podstawie
czas dojazdu.
Średnia wartość prędkości mierzona jest w trakcie tzw. odcinkowego po-
miaru prędkości. Pomiar dokonywany jest na danym odcinku drogi za po-
mocą kamer montowanych na początku i na końcu kontrolowanego odcinka,
rejestrujących momenty wjazdu pojazdu na daną trasę i jej opuszczenia. Na
tej podstawie liczona jest średnia wartość prędkości pojazdu.
Spróbuj teraz wykonać doświadczenie, aby wyznaczyć średnią wartość
prędkości.

142