Page 61 - historia 8

Niestety część Polaków brała udział w tragedii Żydów. Na ludzkim nieszczęściu dorabiali się szmalcownicy. Wy-
muszali oni na Żydach pieniądze pod groźbą wydania ich hitlerowcom. W niektórych miejscowościach na wschodzie
dawnej II RP doszło do pogromów ludności żydowskiej. Dokonali ich miejscowi mieszkańcy, również Polacy, często
inspirowani do tego przez Niemców. W 1941 r. w Jedwabnem polscy mieszkańcy wsi zamordowali nie mniej niż 340
swoich żydowskich sąsiadów, z czego 300 spalili żywcem w stodole. Takie akty terroru były stanowczo potępiane przez
rząd RP i władze polskiego podziemia, a dopuszczające się ich osoby były karane śmiercią.

Irena Sendler (1910–2008) Matylda Getter (1870–1968)

– działaczka społeczna. W okre- – siostra zakonna, naczelna mat-
sie II wojny światowej potajemnie ka przełożona prowincji war-
dostarczała żywność i lekarstwa szawskiej sióstr franciszkanek.
do getta warszawskiego. Orga- W czasie wojny organizowała po-
nizowała akcje wyprowadzania moc dla żydowskich dzieci z war-
z niego dzieci – najpierw na wła- szawskiego getta – załatwiała im
sną rękę, a następnie jako dzia- dokumenty i ukrywała w sierociń-
łaczka „Żegoty”. W 1944 r. brała cach prowadzonych przez zgro-
udział w powstaniu warszawskim madzenie. Ratuję człowieka, który
jako sanitariuszka. prosi o pomoc – mawiała.

W skrócie

Pomnik Janusza Korczaka
Tworzenie przez Niemców gett na ziemiach polskich (m.in. w Warszawie).
Eksterminacja Żydów przez Niemców – masowe egzekucje, obozy zagłady
(m.in. Auschwitz-Birkenau, Treblinka, Bełżec).
1943 r. – powstanie w getcie warszawskim.

Postawy Polaków wobec Żydów: pomoc udzielana przez pojedyncze
osoby i instytucje (I. Sendler, M. Getter, J. Karski, Rada Pomocy Żydom
„Żegota”), bierność albo akty wrogości (szmalcownicy, pogromy).

Czy już umiesz?
Jedną z ofiar nazistów był pedagog
i autor książek dla dzieci Janusz Kor-
1 Wyjaśnij, czym były getta. W jakim celu Niemcy zamykali w nich Żydów?
czak. Zginął w obozie zagłady w Tre-
2 Opisz niemiecką politykę eksterminacji Żydów na ziemiach polskich. blince razem ze swoimi podopiecznymi
z domu sierot. Na cmentarzu żydowskim
3 Wskaż na mapie zamieszczonej na s. 48 niemieckie obozy zagłady przy ul. Okopowej na Woli w Warszawie
w okupowanej Polsce. znajduje się pomnik upamiętniający

4 Przedstaw okoliczności wybuchu powstania w getcie warszawskim. Korczaka i jego wychowanków.

5 Oceń postawy Polaków wobec Holokaustu.
6 Odszukaj na stronie internetowej sprawiedliwi.org.pl jedną z historii Przedstaw losy Żydów w swoim regio-
Polaków, którzy udzielali pomocy Żydom. Streść ją. nie w czasie wojny.

59