Page 14 - polski 7 cz 2

5.3 Czy Odysowi udało się oszukać przeznaczenie? (epopeja)

Podejmij temat z Posiłkując się poniższym schematem, przedstawcie swoje skojarzenia
ze słowem przeznaczenie.

Czym jest
w przekonaniu ludzi?

Bohaterowie, którzy Bohaterowie, którzy
ulegli wyrokom losu wygrali z przeznaczeniem
Przeznaczenie

Powiedzenia ze słowami Przykłady wpływu
los i przeznaczenie przeznaczenia na ludzi

1 Troja – starożytne miasto położone z Zastanów się nad tym, w jakim stopniu przekonanie o nieuchronności losu
u zachodnich wybrzeży Azji Mniejszej kształtuje ludzkie zachowania.
(dzisiejsza Turcja) zdobyte przez Gre- z Przeczytaj kilka słów wprowadzenia do dziejów Odysa, słynnego bohatera
ków ok. 1200 r. p.n.e.
dzieła Homera pt. Odyseja. Zwróć uwagę, czym zasłużył na nieprzychylność
2 Posejdon – w mitologii greckiej bóg bogów i swój los.
mórz, trzęsień ziemi, żeglarzy, rybaków
„Męża głoś, Muzo, wielce obrotnego, który zburzył święty gród Troi , a po-
1
3 Odyss – częściej: Odys lub Odyseusz
tem wiele wędrował, widział miasta ludzi tak wielu i ducha ich poznał. Wiele
swym sercem wycierpiał na morzu, walcząc o własną duszę i powrót towarzy-
szy. [...] Litowali się nad nim wszyscy bogowie prócz Posejdona – jego gniew
2
ścigał boskiego Odyssa aż do ziemi ojczystej” – tak rozpoczyna się pierwsza
3
z dwudziestu czterech pieśni Odysei, epopei o trwającej dziesięć lat morskiej
tułaczce achajskiego wodza spod Troi, herosa Odyseusza, który naraził się
bogu mórz, oślepiwszy jego syna, cyklopa Polifema. Przekleństwo Posejdona
sprawia, że w drodze do rodzinnej Itaki i czekającej nań żony Penelopy często
spotykają Odysa niebezpieczne przygody, pojawiają się przeszkody i pułapki.
Czuwają nad nim inni bogowie, ale – choć sam unika śmierci – traci towa-
rzyszy i okręt. W swojej wędrówce odwiedza, oprócz miejsc realnych, także
fantastyczne krainy, zaczarowane wyspy, a nawet królestwo zmarłych.

z Przygody Odysa znamy z barwnej relacji narratora, ale kiedy bohater
Obejrzyj scenę z Odysei przedstawio- dociera na dwór króla Feaków, Alkinoosa, narrator oddaje mu głos
ną na sarkofagu z I połowy V wieku i w Pieśni dwunastej pozwala snuć opowieść o minionych kilku latach
p.n.e. znajdującym się na Cyprze. Po- żeglugi. Posłuchaj i ty wodza Achajów. Podczas czytania fragmentu
szukaj w dostępnych źródłach informa- Odysei zwróć uwagę na to, w jaki sposób wypełniły się przepowiednie
cji, w jaki sposób Odyseusz uciekł z ja- Kirke dotyczące losów głównego bohatera. Czy miał on jakikolwiek wpływ
skini Polifema. na swoje życie, czy wyznaczyło je przeznaczenie?

12