Page 126 - polski 8 cz1
P. 126

Szare Szeregi

                           Szare Szeregi                                                                                             Program Szarych Szeregów został oparty na haśle „Dziś – Jutro – Pojutrze”. Opracował
                                                                                                                                     go Aleksander Kamiński, autor książki Kamienie na szaniec. Podstawową zasadą programu

                            II wojna światowa wybuchła 1 września 1939 r., a już 27 września                                         było wychowanie przez walkę – wychowanie w ideałach służby narodowi, braterstwa,
                                                                                                                                     w poczuciu odpowiedzialności nie tylko za kolegów z organizacji i efekty działalności
                            członkowie Naczelnej Rady Harcerskiej w Warszawie podjęli decyzję                                        podziemnej, ale też za całe polskie społeczeństwo.
                            o włączeniu się harcerzy do walki przeciw Niemcom i powołali do życia
                            Szare Szeregi – ta nazwa jest konspiracyjnym kryptonimem Związku
                            Harcerstwa Polskiego na czas wojny i okupacji hitlerowskiej                                              „Dziś” to podjęta już walka z okupantem: działalność sabotażowa w ramach organizacji
                            (do 17 stycznia 1945 r.). W 1944 r. w Szarych Szeregach służyło                                          „Wawer” (np. wykonywanie antyniemieckich ulotek, napisów i rysunków na murach,
                            ok. 8 tysięcy harcerzy i ok. 7 tysięcy harcerek.                                                         wieszanie polskich flag w święta narodowe, gazowanie lokali i sklepów dostępnych tylko
                                                                                                                                     dla Niemców) i dywersyjna (np. rozbrajanie niemieckich żołnierzy, wysadzanie mostów,
                                                                                                                                     pociągów, odbijanie więźniów, wykonywanie wyroków na Niemcach oraz Polakach,
                                                                                                                                     którzy z nimi współpracowali).
                                     STRUKTURA SZARYCH SZEREGÓW


                                                                        Zawisza
         Znakiem Szarych Szeregów                                       harcerze w wieku 12–14 lat,                                  Program „Jutro” obejmował zadania związane z przygotowaniem się do ogólnonarodowego
         była kotwica Polski Walczącej                                  nie brali bezpośredniego udziału                             powstania przeciwko Niemcom, np. organizację różnego rodzaju szkoleń wojskowych.
         na tle harcerskiego symbolu                                    w walce, byli szkoleni
         lilijki. Lilijka przypomina                                    w ratownictwie i łączności                                   „Pojutrze” to przygotowania do odbudowy zniszczonego kraju po wojnie i organizacji
         kształtem igłę magnetyczną                                     Bojowa Szkoła (BS)                                           życia w wolnej Polsce, a do tego potrzeba było wykształconych elit. Młodzież z Szarych
         kompasu, co oznacza                                            harcerze w wieku 15–18 lat,                                  Szeregów nie zaniedbywała więc nauki – kontynuowała kształcenie w ramach
         podążanie właściwą drogą.                                      przechodzili szkolenie wojskowe,                             tzw. tajnych kompletów, obejmujących nauczanie od gimnazjum do studiów wyższych.
         Kotwica Polski Walczącej                                       organizowali akcje sabotażowe
         powstała z połączenia liter                                    i wywiadowcze
         P (Polska) i W (walka).
         Rysowana na murach                                             Grupy Szturmowe (GS)                                           Malowany przez harcerzy
         okupowanego kraju, była                                        harcerze w wieku powyżej 18 lat,                               na murach znak żółwia
                                                                        przechodzili szkolenie wojskowe,
         znakiem, że Polacy się nie                                     brali udział w akcjach dywersyjnych                            wzywał do sabotowania
         poddali i wciąż walczą                                         i sabotażowych, byli                                           (np. spowalniania)
         o odzyskanie niepodległości.                                   podporządkowani Kierownictwu                                   przymusowej pracy
                                                                        Dywersji Armii Krajowej                                        na rzecz Niemców

                                               Harcerzami z Szarych Szeregów dowodził naczelnik.
                                               Jako pierwszy funkcję tę pełnił Florian Marciniak,
                                               ps. Nowak – od września 1939 r. aż do aresztowania                                                                             Zawiszacy
                                               w maju 1943 r. W czasie ciężkich przesłuchań nie                                                                               z Harcerskiej Poczty
                                               wydał nikogo podobnie jak Jan Bytnar. Planu odbicia                                                                            Polowej działającej
                                               naczelnika z rąk Niemców nie udało się niestety                                                                                w czasie powstania
                                               zrealizować. 20 lutego 1944 r. Florian Marciniak zginął                                                                        warszawskiego
                                               w obozie koncentracyjnym w Gross-Rosen. Jego
                                               następcą został Stanisław Broniewski, ps. Orsza.
         Leon Marszałek                        Dowódca słynnej akcji pod Arsenałem,
         (1912–1996)                           a później powstaniec warszawski kierował
                                               harcerzami od maja 1943 r. do września
                            Florian Marciniak   1944 r. (patrz Więcej na temat, s. 123).
                            (1915–1944)        Ostatnim naczelnikiem Szarych
                                               Szeregów był Leon Marszałek,
                                               ps. Jan – od października 1944 r.
                                               do stycznia 1945 r.

                                      124
   121   122   123   124   125   126   127   128   129   130   131