Page 61 - polski 8 cz2

5. Powiedz, czym był teatr dla starożytnych Greków, a czym jest dla Ciekawe!
współczesnych Polaków, np. ósmoklasistów. Odpowiedz też na pytania.
Starożytni realizatorzy tragedii i kome-
a) Jak często bywasz widzem przedstawień teatralnych? dii, podobnie jak współcześni, stara-
b) Co stanowi ograniczenie twojego dostępu do teatru, jeśli bywasz tam li się uatrakcyjnić widzom przedstawie-
rzadko? nia. Na scenie mogło się na przykład
c) Na jakie przedstawienia wybierasz się najchętniej? pojawić jedno z greckich bóstw. Wyko-
rzystywano w tym celu urządzenie me-
6. Ustal, do jakiego typu tekstów kultury można zaliczyć tekst Zygmunta chaniczne, dzięki któremu aktor w roli
Kubiaka: do literatury pięknej, do literatury popularnonaukowej czy
do publicystyki. Uzasadnij swój wybór, wskazując we fragmencie cechy boga był spuszczany na scenę na li-
wybranego typu literatury. nach. Grecy nazywali to urządzenie the-
os apomechane, czyli „bóg z maszyny”.
a) Przypomnij definicje poszczególnych typów literatury. Łacińskie tłumaczenie tego sformuło-
b) Określ cechy tekstu Kubiaka. wania – deus ex machina – oznacza do
c) Sformułuj wniosek.
dziś rozwiązanie zagmatwanej intrygi
7. Wskaż na podstawie poznanego fragmentu tekstu oraz omówionego w utworze przez zaskakujące wprowa-
już utworu literackiego podobieństwa i różnice między literaturą piękną dzenie nowego bohatera lub wątku, co
a popularnonaukową. Możesz pracować w zespole. Swoje spostrzeżenia może być odczuwalne przez odbiorcę
zapisz w zeszycie. jako sztuczne.

Tekst popularnonaukowy Tekst literacki

przykład: Zygmunt Kubiak, fragment przykład:
Mitologii Greków i Rzymian Streszczenie to przekształcenie
tekstu polegające na skróceniu go przy
podobieństwa
zachowaniu jego zasadniczej myśli.
W streszczeniu tekstu literackiego,
np. opowiadania, skupiamy się
na określeniu tematyki i problematyki
utworu, przedstawiamy główne
wydarzenia, zachowując związek
różnice przyczynowo-skutkowy pomiędzy
nimi oraz ich chronologiczną
kolejność. Natomiast streszczając
tekst nieliteracki, określamy jego
temat, informujemy, co autor
o nim mówi i do jakich wniosków
dochodzi. Streszczenie powinno być
8. Napisz streszczenie tekstu Zygmunta Kubiaka według poniższej instrukcji.
obiektywne, krótkie, napisane prostym
a) Przeczytaj dokładnie wskazany tekst. i precyzyjnym językiem, logicznie
b) Odszukaj i zapisz słowa kluczowe, czyli takie, które dominują w tekście, uporządkowane.
są w nim najważniejsze. Weź pod uwagę również ich synonimy.
c) Na podstawie wypisanych słów-kluczy ustal temat tekstu i jego Pomoc
główną myśl.
d) Poszukaj w tekście sformułowań stanowiących uogólnienie i określ tematem tekstu jest (są), tekst dotyczy,
stanowisko autora. autor podejmuje problem, skupia się /
e) Przeanalizuj kolejne części tekstu i zastanów się, jakie zagadnienia koncentruje się na..., rozważa, prezentu-
podejmuje w nich autor (np. czy formułuje argumenty, podaje je, podaje przykłady, powołuje się na...,
przykłady, wyjaśnia pojęcia, ocenia prezentowany materiał). odwołuje się do..., dochodzi do wniosku /
f) Zredaguj streszczenie, korzystając ze słownictwa podanego konkluzji, że…, z tekstu / rozważań autora
na marginesie. wynika, że…

59