Page 62 - polski 8 cz2

6.2 Coś się tam stało strasznego (ballada, plan wydarzeń,
opowiadanie, typy i odmiana nazw miejscowych)

Podejmij temat z Tragedia, której dzieje tak świetnie rozpoczęli Grecy, odżyła w czasach
nowożytnych za sprawą pisarzy renesansowych, wzorujących się
na antycznych arcydziełach. Nadal sięgano po motywy mitologiczne,
czego przykładem jest Odprawa posłów greckich Jana Kochanowskiego
(1578), rozwijająca jeden z epizodów wojny trojańskiej. Zaczęto też
korzystać z innych źródeł: kronik historycznych czy baśni i podań ludowych.
Tak czynił genialny dramatopisarz angielski William Szekspir (1564–1616),
autor m.in. słynnej tragedii Romeo i Julia. W Polsce drogą wskazaną
przez Szekspira podążył – w XIX w. – Juliusz Słowacki w Balladynie.
Zanim przeczytasz zamieszczony w kolejnym rozdziale fragment tego
dramatu, poznaj balladę Aleksandra Chodźki pt. Maliny. Zapamiętaj
kluczowe wydarzenia przedstawione w utworze.

Aleksander Chodźko
Maliny

1
Przez litewski łan ,
Jedzie, jedzie pan,
Przed nim, za nim jego cugi ,
2
W złocie, w srebrze jego sługi,
Jedzie w gościnę.
Aleksander Chodźko (1804–1891)
– poeta romantyczny, twórca Przyjechał na dwór,
m.in. ballad osnutych na motywach Do matki dwóch cór,
ludowych (ballada Maliny została „Matko, matko, masz dwie róże,
wydana w zbiorze Poezje w 1829 r.),
3
4
znawca i tłumacz literatury perskiej. Obie kraśne , obie hoże ,
Przyjaźnił się z Adamem Mickiewiczem Daj mi jedną z nich”.
– jeszcze za jego życia zebrał i wydał
dzieła wieszcza. Matka prosi wnijść ,
5
Każe córkom przyjść,
Lecz pan obie równie kocha,
I tę trochę, i tę trochę,
Którąż tu wybrać?
1 łan – tu: ziemia
2 cug – zaprzęg składający się z pary „Dwa im dzbanki daj,
koni Niechaj idą w gaj,
3 kraśne – piękne Która więcej malin zbierze,
4 hoże – tryskające zdrowiem Tę za żonę pan wybierze,
5 wnijść – wejść Ta będzie panią”.

60