Page 50 - biologia 7
P. 50

Tabela 2.2    Charakterystyka wybranych witamin rozpuszczalnych w wodzie i tłuszczach


                   Witamina i jej źródła                      Działanie                    Skutki niedoboru

                                                  Rozpuszczalne w wodzie

                              świeże owoce woce
                              świeże o
                              (cytrusowe,
                              (cytrusowe,         •  utrzymuje prawidłowy stan tkanki   •  szkorbut (krwawienie dziąseł, złe
                              porzeczki,            łącznej                           gojenie ran, wypadanie zębów,
                              truskawki),
                              truskawki),         •  aktywuje wiele enzymów           bóle stawów i mięśni)
                              warzywa
                              warzywa               w procesach metabolicznych      •  zaburzenia neurologiczne
                              (pomidory, papryka,
                              (pomidory, papryka,   •  przyspiesza gojenie ran i złamań  •  depresja
                              koper, kapusta,     •  ułatwia przyswajanie żelaza (Fe)
                              ziemniaki)
                              ziemniaki)
                                                  •  uczestniczy w przemianach
                              wątroba,              aminokwasów                     •  drgawki, depresja, bezsenność
                              mięso,              •  uczestniczy w tworzeniu enzymów   •  nudności, zaburzenia pracy serca
                              ziarna zbóż,          i hormonów                      •  stany zapalne skóry (np. wypryski,
                              rośliny             •  wpływa na prawidłowe             pokrzywka)
                              strączkowe
                                                    funkcjonowanie układu nerwowego
                                                  •  uczestniczy w przemianach:
                                                    – kwasów nukleinowych           •  niedokrwistość złośliwa (anemia)
                              wątroba,              – białek                        •  przyspieszenie akcji serca (ponad
                              wątroba,
                              mięso,                – tłuszczów                       100 uderzeń na minutę)
                              mięso,
                              ryby,                 – węglowodanów                  •  bóle i zawroty głowy, problemy
                              jaja,               •  bierze udział w powstawa niu     z koncentracją
                              sery                  erytrocytów                     •  upośledzenie  widzenia
                                                  •  wpływa na funkcjonowanie układu   •  zaburzenia czucia, niepewny chód
                                                    nerwowego
                                                Rozpuszczalne w tłuszczach




                              tran, wątroba, jaja,   •  wspomaga prawidłowe widzenie  •  nieprawidłowe widzenie
                              nabiał, warzywa     •  odpowiada za prawidłowy          o zmierzchu (kurza ślepota)
                              zawierające karoten   wzrost i funkcjonowanie tkanek   •  złuszczanie się skóry
                              (żółte i pomarańczowe)  nabłonkowej i kostnej         •  zaburzenia wzrostu




                                                                                    •  deformacje kości (krzywica
                              wątroba, tran, żółtka                                   u dzieci)
                              jaj, pełnotłuste mleko,   •  konieczna do prawidłowego wzrostu   •  zredukowanie masy i gęstości
                              masło, margaryna;     kości i tworzenia ich odpowiedniej   kości (osteoporoza) u dorosłych –
                              powstaje w skórze     struktury                         skłonność do złamań
                              wystawionej na      •  ułatwia wchłanianie wapnia     •  zaburzenia snu, upośledzenie
                              działanie słońca
                                                                                      odporności


                              zielone warzywa     •  uczestniczy w procesie krzepnięcia   •  słaba krzepliwość krwi
                              liściaste,            krwi                            •  zredukowanie masy i gęstości
                              wytwarzana          •  ułatwia wchłanianie wapnia do kości  kości
                              przez bakterie jelitowe




                                       48



                                                                                                              06.12.2022   16:39:28
   1206_883350_biologia_kl7_LIFT_DRUK.indd   48
   1206_883350_biologia_kl7_LIFT_DRUK.indd   48                                                               06.12.2022   16:39:28
   45   46   47   48   49   50   51   52   53   54   55