Page 51 - biologia 7
P. 51

Sole mineralne

          Do  zachowania  równowagi  i  poprawnego  funkcjonowania  organizmu  nie-
          zbędne są nie tylko witaminy, ale także sole mineralne. Są to związki nie-  Sole mineralne – związki
          organiczne, które, tak jak witaminy, muszą być dostarczone wraz z pokarmem;   nieorganiczne pobierane z pokarmem
          sole mineralne znajdują się także w wodzie. Najlepszym ich źródłem jest uroz-  i wodą; niezbędne do prawidłowego
          maicona  dieta. W stanach niedoboru można także je suplementować, czyli    funkcjonowania organizmu.
          uzupełniać, przyjmując w postaci produktów syntetycznych.
             Ze względu na zapotrzebowanie organizmu dzielimy je na:
          •  makroelementy – dzienne zapotrzebowanie na nie wynosi ponad 100 mg,
          •  mikroelementy – dzienne zapotrzebowanie na nie wynosi poniżej 100 mg.

          Tabela 2.3    Działanie wybranych pierwiastków zawartych w solach mineralnych


            Pierwiastek i jego źródła w pokarmie             Działanie                     Skutki niedoboru

                                                        Makroelementy
                Wapń (Ca)
                               mleko i jego       •  wchodzi w skład kości i zębów  •  skurcze mięśni, drętwienie kończyn
                               przetwory, warzywa   •  niezbędny do funkcjonowania mięśni   •  krwotoki, zaburzenia snu, drgawki
                               liściaste (np. szpinak),   i układu nerwowego       •  zredukowanie masy i gęstości
                               ryby konserwowe    •  bierze udział w procesie krzepnięcia   kości (osteoporoza) u dorosłych –
                               (np. szproty, sardynki),   krwi                       skłonność do złamań
                               ziarna sezamu                                       •  deformacje kości (krzywica u dzieci)


               Magnez (Mg)
                                                                                   •  skurcze i drżenie mięśni
                               zielone rośliny,   •  wchodzi w skład wielu enzymów  •  zaburzenia rytmu pracy serca
                               pestki dyni, orzechy   •  niezbędny do funkcjonowania mięśni   •  kłopoty z koncentracją, zaburzenia
                               włoskie, kakao,      i układu nerwowego               snu, rozdrażnienie
                               kasza gryczana
                                                                                   •  depresja



                                                        Mikroelementy
                Żelazo (Fe)
                               mięso, żółtka jaj,                                  •  anemia, osłabienie
                               orzechy, rośliny   •  wchodzi w skład hemoglobiny i wielu   •  zaburzenia rytmu pracy serca
                               strączkowe, wątroba   ważnych enzymów               •  kłopoty z koncentracją, bezsenność
                               cielęca i wątroba                                   •  łamliwość włosów
                               wołowa

                Miedź (Cu)     wątroba cielęca,
                               ziarna sezamu,     •  reguluje przebieg metabolizmu
                               płatki owsiane,    •  bierze udział w powstawaniu erytro-  •  zaburzenia metaboliczne
                               grzyby, drożdże      cytów                          •  anemia
                               piekarskie, ostrygi,   •  pobudza wzrost komórek    •  brak apetytu
                               pełnoziarniste     •  bierze udział w budowie tkanki   •  zaburzenia ruchu – niedowład
                               produkty zbożowe,    kostnej                        •  zaburzenia wzrostu
                               ziarna słonecznika,   •  zapobiega procesom wapnienia   •  zaburzenia oddychania
                               orzechy, zielone     naczyń                         •  zwiększona podatność na infekcje
                               warzywa liściaste,
                               kakao, pestki dyni


                                                                                   49



                                                                                                              06.12.2022   16:39:32
   1206_883350_biologia_kl7_LIFT_DRUK.indd   49                                                               06.12.2022   16:39:32
   1206_883350_biologia_kl7_LIFT_DRUK.indd   49
   46   47   48   49   50   51   52   53   54   55   56