Page 56 - biologia 7

Ciekawe! Dlaczego zęby się psują?
Osoby skrajnie niedożywione lub z niską Ubytki w zębach, potocznie zwane dziurami, tworzą się, gdy resztki pokar-
odpornością są narażone na chorobę, mów (przede wszystkim cukry) zgromadzone pomiędzy zębami oraz na gra-
która powoduje utratę zębów i fragmen-
tów twarzy – wyniszczenie warg, policz- nicy zębów i dziąseł są rozkładane przez bakterie znajdujące się w jamie
ków i śluzówki nosa. Noma, potocznie ustnej. Powstające wówczas kwasy powodują uszkodzenie szkliwa.
zwana rakiem wodnym, zagraża zwłasz- Powiększający się ubytek obejmuje coraz głębsze partie zębów (zębinę
cza niemowlętom i dzieciom do 7 roku i miazgę). Zębina jest unerwiona, dlatego od pewnego momentu zaczynamy
życia. Jest to zgorzelinowe zapalenie odczuwać ból.
śluzówek jamy ustnej, które powodują Powstawanie uszkodzeń szkliwa w postaci plam i ubytków jest objawem
bakterie z rodziny Fusobacterium. Sło-
wo „noma” pochodzi z języka greckiego próchnicy. To jedna z najczęstszych chorób jamy ustnej. Rozwija się przy jej
(neimen) i oznacza, dosłownie pożera- niedostatecznej i niewłaściwej higienie. Nieleczona próchnica może skutkować
nie. Choroba ta „pożera” twarz ludzką, utratą zębów.
powodując trwałe oszpecenie. Bardzo Aby uniknąć próchnicy, konieczne jest regularne i dokładne czyszczenie
często jest powikłaniem chorób, takich zębów (najlepiej po każdym posiłku), stosowanie odpowiednich past oraz sys-
jak AIDS i odra. Obecnie stanowi pro- tematyczne wizyty kontrolne u stomatologa (co pół roku). Zagrożenie próch-
blem w ubogich krajach afrykańskich nicą jest większe w przypadku spożywania dużych ilości cukrów (słodyczy!).
i południowoamerykańskich.
Po każdym ich zjedzeniu jest więc zalecane przepłukanie jamy ustnej wodą.
Warto też wiedzieć, że chore zęby mogą być przyczyną infekcji innych ukła-
dów narządów i powodować np. choroby nerek, żołądka, zapalenie stawów
czy reumatyzm.

Choroba dziąseł
Jeśli zęby nie są myte regularnie, pokrywają się warstwą osadu utworzonego
przez rozmnażające się bakterie. Osad ten jest nazywany płytką bakteryjną
lub płytką nazębną.
Osad tworzący się w miejscu kontaktu zęba z dziąsłem, a także zalegają-
ce resztki pożywienia, które są rozkładane przez bakterie, powodują rozwój
chorób dziąseł. Powstają wówczas stany zapalne dziąseł, których objawem są
m.in. ich krwawienia.

Więcej na temat wiertło
upychacz
lusterko
W gabinecie stomatologa zgłębnik
pęseta
W centralnej części gabinetu stomatologicznego umiejscowiony jest fotel
z umywalką (tzw. spluwaczką), ssakiem i lampą. Na stoliku znajdują się narzę-
dzia. Z niektórych lekarz korzysta podczas każdej wizyty, np. z lusterka i pęsety
stomatologicznej. Często używa też nakładaczy stomatologicznych, kleszczy,
zgłębnika, upychadła i łopatki stomatologicznej. Do czyszczenia ubytków
potrzebne są wiertła. Przy pracy stomatolog wykorzystuje ssaki, które usuwają
nadmiar śliny. Czasami przydają się także kamery stomatologiczne. Dzięki nim Narzędzia wykorzystywane
lekarz i pacjent mogą zobaczyć dokładnie, jaki jest stan uzębienia. przez lekarza stomatologa

54

06.12.2022 16:39:36
1206_883350_biologia_kl7_LIFT_DRUK.indd 54 06.12.2022 16:39:36
1206_883350_biologia_kl7_LIFT_DRUK.indd 54