Page 194 - 883351_podrecznik chemia_kl7_nowaPP
P. 194

6.3      Odczyn roztworu, wskaźniki kwasowo-zasadowe





        Podejmij temat





        Jakie substancje znajdują się
        w probówkach na zdjęciu?
        Czy można stworzyć tęczę
        w probówkach, wykorzystując
        odczynniki chemiczne?





                                            Kwasy a zasady, czyli o odczynie substancji
                                            Wiemy już, że w przyrodzie mamy substancje rozpuszczalne m.in. w wodzie.
                                            Takie mieszaniny nazywamy roztworami. Każdy z nich wykazuje swoje od-
                                            rębne właściwości, np. smak. Pamiętamy, że chemia jest nauką, w której mamy
                                            mało możliwości do smakowania, ale zastanówmy się, jaki smak mają: cytry-
                                            na, kiszona kapusta, grzyby marynowane. Wszystkie te produkty są kwaśne,
                                            ponieważ w ich roztworach występują kwasy. W cytrynie – kwas cytrynowy,
                                            w kiszonej kapuście – kwas mlekowy, w grzybach marynowanych – kwas oc-
                                            towy. A jaki smak ma woda? Kojarzy nam się z czymś obojętnym. Nie zawsze
                                            jednak smak kwaśny oznacza występowanie kwasu. W celu opisania pokrew-
                                            nej właściwości, która może pomóc potwierdzić obecność kwasu, posługujemy
        Odczyn – właściwość każdego
        roztworu wodnego, która wynika ze   się pojęciem odczynu roztworu. Odczyn roztworu może być kwasowy,
        stężeń kationów wodoru (H ) i anionów   obojętny  lub  zasadowy.  Zależy  on  między  innymi  od  rozpuszczalności
                            +
        wodorotlenkowych (OH ) obecnych     związku w wodzie i interakcji z nią. Do określania odczynu posługujemy się
                          −
        w tym roztworze. Do określenia odczynu   wskaźnikami kwasowo-zasadowymi. To skomplikowane związki che-
        stosuje się wskaźniki kwasowo-zasa-  miczne i mieszaniny, które zmieniają swoją barwę w zależności od odczynu
        dowe.                               środowiska, w jakim się znajdą.

        Wskaźniki kwasowo-zasadowe
        – substancje lub mieszaniny, które   Co to jest skala pH?
        po dodaniu do badanego roztworu,
        pomagają określić jego odczyn dzięki   Skala pH – skala zakresu wartości od 0 do 14, która dzieli się na trzy części:
        zmianie swoich barw.                •  pH poniżej 7 – odczyn kwasowy (w roztworze wodnym C + > C  OH –),
                                                                                                    H
                                            •  pH równe 7 – odczyn obojętny (w roztworze wodnym C + = C  OH –),
                                                                                                   H
                                            •  pH powyżej 7 – odczyn zasadowy (w roztworze wodnym C + < C  OH –).
                                                                                                     H

          0       1      2      3      4      5      6       7      8      9      10     11     12     13     14




                            kwasowy                      obojętny                     zasadowy

                                      192
   189   190   191   192   193   194   195   196   197   198   199