Page 132 - chemia_k8

Doświadczenie 24. zapalone
łuczywo
Badanie palności metanolu i etanolu

Sprzęt: folia aluminiowa, łuczywa, zapałki,
pipety Pasteura z kapilarą

Odczynniki: metanol i etanol (stężone roztwory)
Wykonanie: metanol
• Z folii aluminiowej wytnij dwa podobne do siebie, zapalone
nieduże kawałki (ok. 6 x 6 cm). łuczywo
• Ułóż wycięte kawałki na niepalnej powierzchni,
tak żeby się nie dotykały (odstęp kilku centymetrów).
• Na pierwszy kawałek folii nanieś (w jedno miejsce)
maksymalnie 10 kropel metanolu, na drugi – podobną
ilość etanolu.
• Zbliż do obu cieczy zapalone łuczywo.
etanol

Obserwacje: Gdy zbliżamy płonące łuczywa do kropli alkoholi, na cieczach pojawia się niebieski płomień. W przypadku
etanolu czasami przebarwia się on na odcień jasnożółty. Kiedy płomienie zgasną, folia jest ciepła. Krople
cieczy zniknęły.

Wnioski: Metanol i etanol są palne (spalają się niebieskim płomieniem). W obu przypadkach zaszły egzotermiczne
reakcje spalania całkowitego. Ich przebieg prezentują poniższe zapisy.
metanol 2CH OH + 3O 2CO ↑ + 4H O
3 2 2 2
etanol C H OH + 3O 2 2CO ↑ + 3H O
2
5
2
2
Zgodnie z defi nicją spalania całkowitego produktami reakcji są tlenek węgla(IV) i woda.
Uwagi: Doświadczenie najlepiej wykonać w formie pokazu, na kafelkach lub metalowym blacie.

Egzotermiczność reakcji spalania alkoholi (głównie etanolu) pozwala wy-
korzystywać je jako paliwo do biokominków. Powstałe produkty nie stwarzają
problemów również przy czyszczeniu paleniska. To między innymi dlatego
takie źródła ciepła stają się coraz bardziej popularne.

Wpływ metanolu na zdrowie
Podobne właściwości (konsystencja, zapach, wygląd) metanolu i etanolu pro-
wadzą do pomyłek przy korzystaniu z nich. Metanol jest silną trucizną (il. 4.6).
Szacuje się, że spożycie przez człowieka już niewielkiej dawki 10 ml może spo-
wodować u niego ślepotę. Wypicie około 30 ml może doprowadzić do śmierci.
Związek ten wchłania się zarówno z przewodu pokarmowego, jak i przez drogi
oddechowe. M.in. ze względu na jego bardzo dobrą rozpuszczalność w wodzie
4.6 Piktogram umieszczony
na butli z metanolem informuje w pierwszej kolejności kumuluje się on w narządach uwodnionych (np. w gałce
o jego działaniu toksycznym ocznej – il. 4.7). Jego toksyczność jest pośrednia. Najbardziej niebezpieczne są

130

10.06.2021 11:50:04
0610_881399_chemia_kl8_podrecznik_DRUK.indd 130
0610_881399_chemia_kl8_podrecznik_DRUK.indd 130 10.06.2021 11:50:04