Page 135 - chemia_k8

4.3 Glicerol

Podejmij temat

Czy materiały wybuchowe
i leki stosowane przy leczeniu chorób
układu krążenia mają ze sobą coś
wspólnego?

Wzory, nazwy i model cząsteczki glicerolu
Metanol i etanol mają w swojej budowie po jednej grupie hydroksylowej.
Glicerol, któremu poświęcony jest niniejszy rozdział, to alkohol polihydrok-
sylowy, czyli taki, który zawiera w swojej cząsteczce więcej niż jedną grupę
hydroksylową (il. 4.9). Przedstawmy jego możliwe wzory (sumaryczny, struk-
turalny i półstrukturalny).

4.9 Model kulkowy cząsteczki
Wzór Wzór Wzór glicerolu
sumaryczny strukturalny półstrukturalny

H
H C O H H C OH
2
C H O 3 H C O H HC OH
8
3
H C O H H C OH
2
H

Wzory strukturalny i półstrukturalny wyraźnie prezentują obecność Zastanów się, dlaczego glicerol pocho-
trzech grup hydroksylowych. Wzór sumaryczny z uwzględnieniem ich obec- dzi od propanu i gdzie umieszczone są
ności wygląda następująco: C H (OH) . Związek ten można nazwać na trzy grupy hydroksylowe.
3
3
5
sposoby. Dwie nazwy zwyczajowe – glicerol i gliceryna – są powszechnie H
używane w handlu. Nazwa systematyczna związku to propano-1,2,3-triol. H C 1 OH
Część nazwy „propano” informuje, że alkohol ten wywodzi się z propanu
(alkanu o 3 atomach węgla). Cyfry arabskie z kolei informują, przy których propano-1,2,3- H C 2 OH -triol
atomach węgla znajduje się każda grupa hydroksylowa. Zakończenie „triol” H C 3 OH
oznacza, że jest to alkohol, w którego cząsteczce są łącznie trzy grupy hy-
droksylowe. H

133

10.06.2021 11:50:11
0610_881399_chemia_kl8_podrecznik_DRUK.indd 133 10.06.2021 11:50:11
0610_881399_chemia_kl8_podrecznik_DRUK.indd 133