Page 151 - 881414_FIZYKA_podrecznik_kl_8_PP_fiipbook

5.7 Przyspieszenie w ruchu prostoliniowym jednostajnie przyspieszonym

Podejmij temat O O Jak wiesz, najlepszym sprinterem wśród zwierząt jest gepard, który w niecałe
km
4 sekundy osiąga szybkość 120 h . Co możesz powiedzieć o zmianie jego
szybkości?

Wartość przyspieszenia

W poprzednim paragrafie stwierdziliśmy, że średnia wartość prędkości w ru-
chu prostoliniowym jednostajnie przyspieszonym wzrastała w każdej sekun-
dzie o tę samą wartość. Możemy zatem powiedzieć, że w ruchu prostolinio-
wym jednostajnie przyspieszonym przyrost wartości prędkości w określonym
czasie ma wartość stałą.
W fizyce zmianę wartości prędkości w czasie nazywamy wartością
przyspieszenia i obliczamy w następujący sposób:

a = ∆v
∆t
a – wartość przyspieszenia, Δv – przyrost (zmiana) wartości prędkości,
Δt – czas, w którym ten przyrost nastąpił

= 0), w której ciało ma
Jeśli zaczynamy mierzyć czas w chwili t 0 (czyli t 0
wartość prędkości równą v 0 , to:
a = v – v 0 = v – v 0 = v – v 0 = Δv
t – t 0 t – 0 t t
a = Δv
t
Przyspieszenie informuje nas, jaki przyrost szybkości nastąpił w jednostce czasu.

W ruchu prostoliniowym jednostajnie przyspieszonym
wartość przyspieszenia ma stałą wartość (a = const).

Jednostka wartości przyspieszenia

Sprawdzimy, w jakich jednostkach wyrażamy wartość przyspieszenia. Po pod- Przyspieszenie (a), podobnie jak
stawieniu do wzoru jednostek wartości prędkości i czasu otrzymujemy: prędkość (v), jest wielkością wektorową.
W ruchu prostoliniowym jednostajnie
m
m
1
s
[a] = [v] = 1 1 s = 1 · = 1 m 2 przyspieszonym zwrot przyspieszenia
s
s
s
[t]
m jest zgodny ze zwrotem prędkości.
1 czytaj: metr na sekundę do kwadratu. My będziemy mówić tylko o wartości
s
2
Wartość przyspieszenia można również podać w innych jednostkach (choć przyspieszenia. Więcej informacji
o przyspieszeniu uzyskasz w szkole
bardzo rzadko stosowanych), np. w cm . średniej.
s 2
149