Page 72 - 881414_FIZYKA_podrecznik_kl_8_PP_fiipbook

3.4 Budowa substancji a jej właściwości

Podejmij temat

Wiadomo, że Wszechświat jest zbudowany
z maleńkich drobin (cząsteczek), ale czy umysł
ludzki może sobie wyobrazić, jak małe są
rozmiary tych cząsteczek? Może, ale z wielkim
trudem. Jeśli powiększylibyśmy piłkę tenisową
do rozmiarów Ziemi, to tworzące ją cząsteczki
miałyby wielkość winogron.

Hipoteza cząsteczkowej budowy materii
Przez wieki filozofowie i uczeni badający przyrodę wyjaśniali wiele zjawisk,
przyjmując hipotezę cząsteczkowej budowy materii. Przypuszczali, że sub-
stancje mają „coś” wewnątrz i ich właściwości wynikają właśnie z wewnętrz-
nej, ziarnistej budowy. Według atomistycznej teorii greckiego filozofa De-
mokryta z Abdery świat składał się z niepodzielnych atomów poruszających
się w próżni. Ich połączenia dawały w efekcie różnorodne ciała. W czasach
mikroskopów elektronowych wiemy, że wszystkie ciała zbudowane są
z cząsteczek. Potrafimy je zobaczyć. Spróbujemy sprawdzić hipotezę czą-
steczkowej budowy materii, używając prostszych metod. Wyniki naszych ob-
serwacji powinny dostarczyć pośrednich dowodów na istnienie cząsteczek.

Doświadczenie 19.

Hipoteza: Woda i denaturat mają wewnętrzną,
drobinową (cząsteczkową) budowę.

Niezbędne przedmioty: probówka, denaturat, woda, mazak

Wykonanie:
• Do probówki wlej wody do około połowy jej wysokości.
• Następnie powoli, delikatnie wlej taką samą ilość denaturatu.
• Zaznacz mazakiem poziom cieczy.
• Wymieszaj obie ciecze i zobacz, jaki jest ich poziom.

Obserwacje: Poziom cieczy po zmieszaniu jest niższy.
Wniosek: Obserwowane zjawisko to kontrakcja objętości.

70