Page 179 - historia 8

Załamanie gospodarcze

Era dobrobytu skończyła się w połowie dziesięciolecia. Drogie inwestycje
nie zwróciły się w takim stopniu, jakiego oczekiwały władze. Nie nastąpił
wzrost dochodów państwa. Wydatki na budowę nowych fabryk przekroczyły
możliwości budżetu. Ostatecznie inwestycje w przemysł ciężki trzeba było
finansować ze środków przeznaczonych na konsumpcję. Wielu budów nie
ukończono. Część inwestycji okazała się nierentowna.
Główną przyczyną słabości polskiej gospodarki było centralne planowa- Linia montażowa pojazdów marki
nie. Wymagało ono utrzymywania rozbudowanej administracji. W znaczącym Fiat 126p w Fabryce Samochodów
stopniu podnosiło to koszty, spowalniało i utrudniało produkcję. Problemami Małolitrażowych w Bielsku-Białej
były niegospodarność, niska wydajność pracy i powszechne marnotrawstwo.
W dużej mierze odpowiedzialność za to ponosiła kadra zarządzająca zakła-
dami. Wysokie stanowiska zajmowali ludzie lojalni wobec partii. Często były
to osoby o miernych umiejętnościach, które nie potrafiły skutecznie zarzą-
dzać produkcją.
W drugiej połowie lat 70. XX w. w państwowej kasie zaczęło brakować
pieniędzy na spłatę zaciągniętych kredytów. Aby pozyskać nowe środki,
władze zwiększyły eksport żywności. Pojawiły się pierwsze oznaki kryzysu
– brak podstawowych towarów na rynku. Coraz dłużej trzeba było czekać
na przydział mieszkania czy samochodu. Latem 1976 r. wprowadzono kartki
na cukier. Sytuację pogorszyła klęska nieurodzaju. Tymczasem rząd wciąż
zaciągał nowe kredyty. Zła sytuacja gospodarcza przyczyniła się do spadku
popularności Gierka. Rzeczywistość rozmijała się z lansowanymi przez jego Bilet towarowy uprawniał
ekipę hasłami Polski jako potęgi gospodarczej. do zakupu jednego kilograma cukru.

Wybudowanie fabryk w Polsce
pochłaniało o wiele więcej
czasu i pieniędzy niż w krajach
kapitalistycznych. Na zdjęciu:
budowa Huty Katowice w Dąbrowie
Górniczej. Koszt budowy jednego
z największych kombinatów
metalurgicznych w Europie
oszacowano na 25 miliardów
złotych. Ostatecznie budowa
kosztowała kilka razy więcej.
Jedną z przyczyn problemów ekonomicznych stanowiła zależność go-
spodarcza od ZSRS. Polska była zmuszona sprzedawać Sowietom wiele
artykułów po mocno zaniżonych cenach. Dotyczyło to szczególnie towarów
kosztownych w produkcji, np. okrętów, elektroniki czy nawozów sztucznych.
W zamian ZSRS dostarczał Polsce niskiej jakości rud żelaza. Od Sowietów
był też uzależniony przemysł energetyczny. Ważne surowce, takie jak ropa
naftowa czy gaz ziemny, były w całości sprowadzane z ZSRS.

177