Page 135 - polski 8 cz1

5. Znajdź w utworze przykłady dowodzące, że Miron Białoszewski wplótł
w swój tekst elementy charakterystyczne przynajmniej dla trzech gatunków
literatury faktu. Uzupełnij schemat.

Pamiętnik Dziennik Reportaż
(przykładowy fragment) (przykładowy fragment) (przykładowy fragment)

Literatura faktu

cechy funkcje

6. Przeczytaj jeszcze jeden fragment Pamiętnika z powstania warszawskiego.
Zwróć uwagę na przemyślenia autora na temat wyboru sposobu pisania
o przeżyciach z powstania.

[...] Bo nie trzeba było być aż poetą, żeby troiło się w głowie. A jeżeli mało Ciekawe!
piszę o wrażeniach. I zwyczajnym językiem wszystko. Tak jakby nigdy Twórczość poetycką Mirona Białoszew-
nic. Albo nie wchodzę w siebie prawie, czyli jestem jakby od wierzchu. skiego zalicza się do nurtu tzw. poezji lin-
To tylko dlatego, że inaczej się nie da. Że zresztą tak to siebie się czuło. gwistycznej (z łac. lingua – ‘język‘), opartej
I w ogóle to jest jedyny sposób, zresztą nie sztucznie wykombinowany, na grze słów i eksponowaniu brzmienio-
ale jedyny właśnie naturalny. Przekazanie tego wszystkiego. Przez dwa- wego charakteru języka.
dzieścia lat nie mogłem o tym pisać. Chociaż tak chciałem. I gadałem.
O powstaniu. Tylu ludziom. Różnym. Po ileś razy. I ciągle myślałem,
że mam to powstanie opisać, ale jakoś przecież o p i s a ć . A nie wiedzia-
łem przecie, że właśnie te gadania przez dwadzieścia lat – bo gadam
o tym przez dwadzieścia lat – bo to jest największe przeżycie mojego
życia, takie zamknięte – że właśnie te gadania, ten to sposób nadaje się
jako jedyny do opisania powstania. [...]

Powiedz, jak Miron Białoszewski wyjaśnia swoją decyzję o zastosowaniu
w utworze stylu pisania, który określił jako „gadanie”.

7. Przeanalizuj wybrany przez pisarza sposób pisania (w obu fragmentach).
Kolokwializmy – wyrazy, konstrukcje
a) Zwróć uwagę na budowę zdań (np. niektóre z nich są urywane, bardzo
krótkie, dzielone na małe fragmenty). Co oddaje taka narracja? Jak się składniowe, formy fleksyjne itp.
ma taki sposób relacjonowania do nagłych zdarzeń, które dzieją się na używane w języku potocznym,
naszych oczach, do zagrożenia, które przeżywa autor? nacechowane potocznie, np.: gadanina
b) Wskaż przykłady silnej zależności między sposobem opowiadania (rozmowa), zgasić kogoś (mówiąc, zbić
a wydarzeniami. Kiedy autor przyspiesza, a kiedy zwalnia? kogoś z tropu, onieśmielić); zdarza się,
c) Odszukaj w tekście przykłady kolokwializmów. Jaka jest ich funkcja że przenikają do polszczyzny starannej
w utworze? i wtedy mogą razić.

133