Page 136 - polski 8 cz1

8. W jakich sytuacjach można używać kolokwializmów? Obejrzyjcie poniższe
ilustracje i odpowiedzcie na pytania.

Znowu szóstka? Znany polski fizyk Jan Nowak
Ty to masz łeb na karku! otrzymał prestiżową Nagrodę
Fizyki Fundamentalnej.
Profesor ma łeb na karku!

a) W wypowiedziach postaci został użyty ten sam kolokwialny
frazeologizm – czy pasuje do obu sytuacji? Dlaczego?
b) Zaproponujcie własne wypowiedzi, które można wygłosić
w powyższych sytuacjach.

9. Podaj przykłady innych kolokwializmów, z którymi zetknąłeś się w prasie,
radiu, telewizji lub internecie. Przekształć je, zastępując wyrazami ze
starannej polszczyzny.

10. Wśród kolokwializmów są takie słowa, których nie wypada używać ani
w sytuacjach oficjalnych, ani nawet w nieoficjalnych. Przeczytaj poniższe
informacje i powiedz, na jakie konsekwencje można się narazić, używając
wymienionych wyrazów.

Do kolokwializmów zalicza się również wulgaryzmy i przekleństwa – czy-
li wyrazy odczuwane jako ordynarne, nieeleganckie, obraźliwe (nie poda-
no przykładów, aby nie urazić wrażliwego czytelnika). Stosuje się je przede
wszystkim, gdy chce się wyrazić skrajny brak akceptacji dla zjawisk, ludzi,
sytuacji itp. Mówiący podkreśla nimi swe negatywne odczucia oraz emocje.
Współcześnie używanie wulgaryzmów staje się powszechnym zwyczajem
w codziennych kontaktach i wielu miejscach publicznych, np. w autobusie,
sklepie, kinie, szkole. Częste jest to zwłaszcza u ludzi młodych, a nawet dzieci.
Można wskazać wiele przyczyn tego zjawiska, ale w żaden sposób nie uspra-
wiedliwiają one tego ogromnego nagromadzenia wulgaryzmów w komunika-
cji językowej. Co ciekawe, na nadużywanie wulgaryzmów zwraca się przede
wszystkim uwagę, słuchając wypowiedzi innych, a nie – swoich.

Zorganizujcie klasowy konkurs na sym-
11. Dlaczego Polacy współcześnie bardzo często używają wulgaryzmów?
boliczny obrazek (np. mem), który bę- Wskażcie kilka przyczyn i przedyskutujcie je po kolei. Która z nich jest
dzie znakiem protestu przeciwko używa- najpoważniejsza?
niu wulgaryzmów w codziennym języku.
Przygotujcie wspólnie wystawę najcie- 12. Jak walczyć z wulgaryzmami w polszczyźnie? Podajcie sposoby, do których
kawszych prac. można by przekonać zwłaszcza waszych rówieśników.

134