Page 142 - chemia_k8

4.5 Kwas metanowy i kwas etanowy

Podejmij temat z Metanol i etanol nie różniły się znacznie od siebie właściwościami
fi zycznymi. Czy z kwasami metanowym i etanowym będzie podobnie?
z Jakie podobieństwa między sobą wykazują kwas metanowy i kwas
etanowy?

Wzory i modele cząsteczek
Dwa pierwsze przykłady związków chemicznych z szeregu homologicznego
kwasów karboksylowych pochodzących od alkanów to kwas metanowy i kwas
etanowy. Przedstawmy ich wzory i modele.

Wzór Wzór
sumaryczny Wzór strukturalny Model kulkowy
Zaznaczenie we wzorze sumarycznym półstrukturalny
grupy funkcyjnej ułatwia przyporządko- i nazwa
wanie kwasu metanowego i kwasu eta-
nowego do grupy kwasów monokar-
boksylowych. HCOOH O
kwas H C C H COOH
metanowy O H

H
CH COOH H C CC O CH COOH
3
kwas etanowy O H 3
H

Kwas metanowy w swojej cząsteczce ma tylko 1 atom węgla, natomiast
kwas etanowy ma 2 atomy węgla. W przypadku pierwszego grupa karboksy-
lowa połączona jest wiązaniem chemicznym bezpośrednio z atomem wodo-
ru. W kwasie octowym grupę węglowodorową stanowi atom węgla połączony
z 3 atomami wodoru. Warto zauważyć, że kwasy organiczne – kolejna grupa
pochodnych węglowodorów – również pochodzą od alkanów. Co ciekawe,
przy wszystkich omawianych do tej pory związkach organicznych używaliśmy
pojęcia „cząsteczka”. To samo dotyczy kwasów karboksylowych – ze względu
na różnicę elektroujemności pierwiastków wchodzących w skład tych związ-
ków chemicznych możemy z pewnością uznać, że tworzą one wiązania ko-
walencyjne, czyli występują w postaci cząsteczek. Różnica ta jest w każdym
A. B.
przypadku mniejsza niż 1,7. Tak jak w przypadku alkoholi zdjęcie poglądowe
4.11 Próbki kwasu metanowego
(A.) oraz kwasu etanowego (B.) (il. 4.11) informuje nas, że oba odczynniki są bezbarwnymi cieczami. W treści
(w temperaturze pokojowej) lekcji sprawdzimy, czy to jedyne podobieństwo.

140

10.06.2021 11:50:23
0610_881399_chemia_kl8_podrecznik_DRUK.indd 140 10.06.2021 11:50:23
0610_881399_chemia_kl8_podrecznik_DRUK.indd 140