Page 147 - chemia_k8
P. 147

Różnica w miejscu zapisu symbolu wodoru

          Wzór ogólny kwasów przedstawiony w poprzedniej części podręcznika miał     Wzór uogólniony kwasów monokar-
                   a
          postać H R. Poznaliśmy wtedy związki o wzorach sumarycznych: HCl, H S,     boksylowych może być przedstawiony
                                                                             2
                  a
          H SO   itd.  W  kwasach  karboksylowych  jest  tak  samo,  tylko  zamieniono   zapisem:
               4
           2
          miejscami kolejność oznaczeń użytych we wzorze. Przykładowe kwasy mo-          RH
                                                                                      I
          nokarboksylowe mają wzory sumaryczne HCOOH czy CH COOH. Warto
                                                                 3
          zauważyć, że w zaznaczonym miejscu jest zawsze 1 atom wodoru. Czyli war-   R − reszta kwasowa
          tościowość reszty kwasowej będzie wynosiła I.                              H − symbol wodoru
                                                                                     Większość kwasów karboksylowych to
          Odczyny roztworów kwasów                                                   kwasy słabej mocy. Dysocjują częścio-
                                                                                     wo. Rozpuszczalne w wodzie kwasy
          Jeśli do rozcieńczonych wodnych roztworów kwasów karboksylowych doda-      polikarboksylowe ponadto dysocjują
          my niewielką ilość roztworu oranżu metylowego, jego barwa zmienia się z po-  stopniowo (ze względu na wiele grup
          marańczowej na czerwoną (il. 4.14). Tak samo uniwersalny papierek wskaź-   karboksylowych w cząsteczce).
          nikowy będzie czerwony. Oznacza to, że roztwory kwasów karboksylowych
          wykazują odczyn kwasowy. Równania dysocjacji elektrolitycznej dla kwasów
          metanowego i etanowego przedstawiono poniżej.
                                             H O
             kwas metanowy     HCOOH           2    HCOO   −    +   H +

                                             H O
             kwas etanowy      CH COOH         2    CH COO   −  +   H +
                                  3                    3
             Dzięki obecności jonów wodoru powstałych w wyniku dysocjacji, odczyn
          roztworu jest kwasowy (pH < 7).

          Rozpuszczalność w wodzie kwasu octowego

          Wspomnieliśmy  już,  że  kwas  octowy  jako  odczynnik  może  być  dostępny
          w postaci roztworów o różnych stężeniach. W handlu dostępny jest roztwór,   4.14    Barwy wskaźników
          najczęściej o stężeniu 10-procentowym, pod nazwą − ocet. 70−80-procento-   (roztworu oranżu metylowego
                                                                                     i uniwersalnego papierka
          wy roztwór to esencja octowa, natomiast 100-procentowy odczynnik to bez-   wskaźnikowego) po kontakcie
          wodny kwas octowy. Oznacza to, że kwas octowy rozpuszcza się w wodzie.     z roztworem kwasu





          Więcej na temat

          Kwas octowy to nie tylko nieprzyjemny zapach!

          Poznajmy zastosowania kwasu octowego wynikające z jego właściwości.









          usuwanie kamienia    w produkcji leków,    dodatek do żywności,   odczynnik chemiczny,   w produkcji sztucznego
          (np. z czajników)    np. aspiryny          konserwant            rozpuszczalnik        jedwabiu

                                                                                   145



                                                                                                              10.06.2021   11:50:28
   0610_881399_chemia_kl8_podrecznik_DRUK.indd   145                                                          10.06.2021   11:50:28
   0610_881399_chemia_kl8_podrecznik_DRUK.indd   145
   142   143   144   145   146   147   148   149   150   151   152