Page 145 - chemia_k8
P. 145

Czy kwasy karboksylowe reagują z tlenkami metali?

          Sprawdźmy, czy tlenek wapnia wejdzie w reakcję z kwasem octowym.




          Doświadczenie 27.


          Działanie tlenkiem wapnia na ocet w obecności roztworu oranżu metylowego

          Sprzęt:       probówka, łapa do probówki, łyżeczka, łuczywo, pipety Pasteura z podziałką
          Odczynniki:    ocet (10-procentowy roztwór kwasu octowego), tlenek wapnia, roztwór oranżu metylowego
          Wykonanie:
                                   3
          •  Do probówki wlej ok. 2 cm  octu.
          •  Dolej 2−3 krople roztworu oranżu       tlenek wapnia
             metylowego.
          •  Dosyp szczyptę tlenku wapnia
             i dokładnie wymieszaj zawartość
             probówki.
          •  Po chwili dodaj ponownie niewielką
             ilość tlenku wapnia. Dosypywanie
             powtarzaj, aż do stałej zmiany
             barwy zawartości naczynia.

                                                  ocet z roztworem
                                                oranżu metylowego


          Obserwacje:   Po dodaniu roztworu oranżu metylowego do octu zawartość probówki staje się czerwoną cieczą. Gdy dosypiemy
                        tlenku wapnia, biały proszek zanika. Po dodaniu kilku porcji substancji, barwa cieczy staje się pomarańczowa.

          Wnioski:      Roztwór oranżu metylowego ma czerwone zabarwienie w środowisku kwasowym (ocet).  Zmiana barwy zawar-
                        tości probówki dowodzi, że zanikający tlenek wapnia wchodzi w reakcję z kwasem octowym w myśl zapisu:
                                    2CH COOH + CaO                (CH COO) Ca + H O
                                        3                              3     2         2
                          Produktami reakcji są: sól – octan wapnia (nazwa systematyczna: etanian wapnia) – oraz woda. Zmiana
                        barwy roztworu wskaźnika z czerwonej na pomarańczową potwierdza, że przy kolejnej porcji tlenku wapnia
                        (odczynnika użyto więcej niż było kwasu octowego) kwas octowy przereagował całkowicie.





             Gdyby doświadczenie 27. przeprowadzić w obecności roztworu fenolofta-
          leiny, malinowa barwa roztworu wskaźnika po zakończeniu doświadczenia
          oznaczałaby, że w mieszaninie poreakcyjnej występował nadmiar jonów wo-
          dorotlenkowych. Po przereagowaniu całego kwasu octowego tlenek wapnia
          reaguje tylko z wodą, dając zasadę wapniową. Przedstawia to równanie reak-
          cji chemicznej:

                            CaO + H O                Ca(OH)                          Odczyn jest właściwością roztworów
                                        2                   2
                                                                                     wynikającą z wzajemnego stosunku ilo-
             Powstały wodorotlenek pod wpływem wody ulega dysocjacji elektrolitycznej.  ści jonów wodoru i wodorotlenkowych.

                                                                                   143



                                                                                                              10.06.2021   11:50:25
   0610_881399_chemia_kl8_podrecznik_DRUK.indd   143                                                          10.06.2021   11:50:25
   0610_881399_chemia_kl8_podrecznik_DRUK.indd   143
   140   141   142   143   144   145   146   147   148   149   150