Page 148 - chemia_k8
P. 148

Podsumowanie właściwości kwasu octowego

        Zbierając wszystkie poczynione obserwacje, wnioski z przeprowadzonych doświadczeń i informacje z karty charakte-
        rystyki, wypiszmy ważniejsze właściwości fizyczne i chemiczne kwasu etanowego.



                                            Kwas etanowy (octowy)        CH COOH
                                                                        3
                         właściwości fizyczne                                właściwości chemiczne
         •   bezbarwna, lotna ciecz, która jest przewodnikiem prądu   •   ma nieprzyjemny, ostry zapach i kwaśny smak
                                                              •
         •   elektrycznego                                    •   jest palny
            ma gęstość trochę większą od gęstości wody
                                                                  jego wodny roztwór wykazuje odczyn kwasowy
         •   dobrze rozpuszcza się w wodzie                   •   reaguje z metalami 1 i 2 grupy układu okresowego, tlenkami
                                                                  metali i zasadami, dając sole kwasów karboksylowych
        Większość podanych właściwości została określona w temperaturze pokojowej.

           Poświęciliśmy dużo uwagi kwasowi octowemu ze względu na jego liczne zastosowania.




        W skrócie


             Dwa pierwsze przykłady kwasów karboksylowych należących do tego szeregu homologicznego, wywodzących się
            z alkanów, to kwas metanowy o wzorze sumarycznym HCOOH i kwas etanowy o wzorze sumarycznym CH COOH.
                                                                                                          3
             Kwas metanowy jest substancją toksyczną, dlatego w laboratorium podczas pracy z tym odczynnikiem należy
            zachować szczególną ostrożność.

             Kwas etanowy reaguje z wybranymi metalami, tlenkami metali i wodorotlenkami. Ulega reakcjom spalania, a jego
            wodny roztwór wykazuje odczyn kwasowy. Podobne właściwości wykazuje kwas metanowy.


        Czy już umiesz? Sprawdź się!

         1   Kwas metanowy i etanowy to substancje palne       5   Zapisz równania reakcji chemicznych. Podaj nazwy
            (szczególnie jako odczynniki o wysokich stężeniach     systematyczne wszystkich produktów zaliczanych
            procentowych). Zapisz równania reakcji spalania przy   do grupy soli. Jeśli jakaś reakcja nie zachodzi,
            pełnym i przy ograniczonym dostępie tlenu dla obu      zaznacz to.
            przykładów związków chemicznych.
                                                                   a)  kwas mrówkowy  +  sód             ?
         2   Zaprojektuj doświadczenie, którego celem będzie       b)  kwas octowy  +  węgiel            ?
            odróżnienie etanolu od kwasu octowego. Wypisz
            potrzebny sprzęt i odczynniki, narysuj schemat, podaj   c)  CH COOH  +  HCl               ?
                                                                         3
            spodziewane obserwacje i wyciągnij wnioski.            d)  CH COOH  +  MgO                ?
                                                                         3
         3   Skorzystaj z wiadomości w internecie i zestaw         e)  HCOOH  +  Ca               ?
            wymienione w treści lekcji właściwości kwasu           f)  HCOOH  +  Sr(OH)                ?
            mrówkowego z właściwościami kwasu octowego.                                    2
                                                                6  Nauczyciel zmieszał 100 ml wody ze 100 ml
          4  Do reakcji kwasu karboksylowego z metalem             100-procentowego kwasu octowego. Nie dało to
            użyto 4,6 g sodu i 120 g roztworu kwasu octowego.      sumarycznie 200 ml. Korzystając z internetu, sprawdź,
            Zakładając, że w mieszaninie poreakcyjnej nie było     jak się nazywa zjawisko polegające na zmianie
            w ogóle substratów (wszystkie przereagowały), oblicz   objętości. Czy sumaryczna objętość po zmieszaniu
            stężenie procentowe zastosowanego roztworu kwasu.      odczynników była większa czy mniejsza od 200 ml?

                                      146



                                                                                                              10.06.2021   11:50:29
   0610_881399_chemia_kl8_podrecznik_DRUK.indd   146                                                          10.06.2021   11:50:29
   0610_881399_chemia_kl8_podrecznik_DRUK.indd   146
   143   144   145   146   147   148   149   150   151   152   153