Page 152 - chemia_k8

Jak odróżnić kwas oleinowy od palmitynowego
lub stearynowego?
Przeprowadźmy doświadczenie z użyciem wody bromowej.

Doświadczenie 29.

Działanie wodą bromową na kwasy: palmitynowy, stearynowy, oleinowy

Sprzęt: trzy probówki, statyw na probówki, łyżeczki, pipety Pasteura z kapilarą, łuczywa
Odczynniki: kwasy tłuszczowe: palmitynowy, stearynowy, oleinowy, woda bromowa

Wykonanie:
• Do pierwszej probówki wsyp niewielką ilość kwasu palmitynowego.
• Do drugiej dodaj podobną ilość kwasu stearynowego.
• Do trzeciej wlej niewielką ilość kwasu oleinowego.
3
• Do wszystkich próbek kwasów dolej około 1 cm wody bromowej.
• Dokładnie wymieszaj zawartości naczyń.
woda woda woda
bromowa bromowa bromowa

kwas kwas kwas
palmitynowy stearynowy oleinowy

Obserwacje: Gdy dodamy wody bromowej do pierwszej i drugiej probówki, ciało stałe wypływa na powierzchnię cieczy.
Woda bromowa nie zmienia koloru (pozostaje w odcieniu herbacianym). W wyniku dolania wody bromowej
do kwasu oleinowego dolna warstwa cieczy stopniowo odbarwia się, na powierzchni wydziela się biały
nalot (biała substancja stała).

Wnioski: W warunkach pokojowych woda bromowa nie reaguje z nasyconymi kwasami tłuszczowymi. W wyniku
działania wodą bromową na kwas oleinowy (nienasycony) następuje rozerwanie wiązania podwójnego
między atomami węgla w łańcuchu węglowodorowym. Przedstawia to poniższy schemat.

H H H H
Br
R 1 C C R 2 2 (aq) R 1 C C R 2

Br Br
Doświadczenie pozwoliło wykryć obecność w trzeciej probówce nienasyconego kwasu tłuszczowego –
oleinowego.

150

10.06.2021 11:50:34
0610_881399_chemia_kl8_podrecznik_DRUK.indd 150 10.06.2021 11:50:34
0610_881399_chemia_kl8_podrecznik_DRUK.indd 150