Page 153 - chemia_k8
P. 153

Czym są mydła?

          Kwas octowy reagował z zasadą sodową. Sprawdźmy, czy długołańcuchowe
          kwasy karboksylowe są równie reaktywne.





          Doświadczenie 30.


          Ogrzewanie mieszaniny kwasu palmitynowego i roztworu wodorotlenku sodu

          Sprzęt:         probówka, łapa do probówki, pipeta
                                                                   roztwór
                        Pasteura z podziałką, palnik, zapałki,   wodorotlenku
                        kamyczki wrzenne, łyżeczka                   sodu
          Odczynniki:      kwas palmitynowy, stężony roztwór
                        wodorotlenku sodu

          Wykonanie:
          •  Do probówki wsyp niewielką ilość kwasu
             palmitynowego.
                           3
          •  Dolej około 2 cm  stężonego roztworu wodorotlenku
             sodu.
                                                                     kwas
          •  Dorzuć 2−3 kamyczki wrzenne.                      palmitynowy
          •  Ogrzewaj całość, utrzymując delikatne wrzenie.
                                                                  kamyczki
                                                                   wrzenne


          Obserwacje:   W trakcie ogrzewania białe ciało stałe staje się bezbarwną cieczą, unoszącą się na powierzchni roztworu
                        wodorotlenku sodu. Po chwili pojawia się obfi ta piana.
          Wnioski:      Kwas palmitynowy reaguje z wodorotlenkiem sodu zgodnie z zapisem:
                                   C H COOH + NaOH                 C H COONa + H O
                                    15  31                            15  31             2
                          Produktami reakcji są palmitynian sodu (sól kwasu palmitynowego) oraz woda. Otrzymany związek
                        chemiczny jest przykładem mydła.





          Mydła innych długołańcuchowych kwasów karboksylowych

          Kwas stearynowy i oleinowy w reakcji ze stężonym roztworem wodorotlenku
          sodu w podwyższonej temperaturze również tworzą mydła. Przebieg reakcji    Mydła – sole sodowe lub potasowe
          przedstawiają poniższe równania.                                           długołańcuchowych kwasów
                                                                                     karboksylowych (głównie stearynowego
            C H COOH + NaOH              temperatura  C H COONa + H O                i palmitynowego).
              17  35                                  17  35               2


            C H COOH + NaOH              temperatura  C H COONa + H O
              17
                                                                          2
                 33
                                                      17
                                                         33
          Otrzymanymi mydłami są stearynian sodu oraz oleinian sodu.
                                                                                   151



                                                                                                              10.06.2021   11:50:34
   0610_881399_chemia_kl8_podrecznik_DRUK.indd   151                                                          10.06.2021   11:50:34
   0610_881399_chemia_kl8_podrecznik_DRUK.indd   151
   148   149   150   151   152   153   154   155   156   157   158