Page 154 - chemia_k8
P. 154
Palność kwasów tłuszczowych
Długołańcuchowe kwasy karboksylowe są związkami palnymi (il. 4.18). Ule-
gają reakcjom spalania całkowitego i niecałkowitego. Wszystko zależy od do-
stępu tlenu. Przy pełnym dostępie tlenu kwasy tłuszczowe spalają się do tlenku
węgla(IV) i pary wodnej według równań:
kwas palmitynowy C H COOH + 23O 16CO ↑ + 16H O
15 31 2 2 2
kwas stearynowy C H COOH + 26O 18CO ↑ + 18H O
17
2
2
35
2
4.18 Płomień kwasu
stearynowego kwas oleinowy 2C H COOH + 51O 36CO ↑ + 34H O
33
2
17
2
2
W przedstawionych równaniach warto zwrócić uwagę, jak zmienia się pro-
porcja liczby cząsteczek tlenu do liczby atomów węgla w cząsteczce konkret-
nego przykładu kwasu tłuszczowego.
Odczyn roztworów kwasów tłuszczowych
Długołańcuchowe kwasy karboksylowe nie rozpuszczają się w wodzie. Uni-
wersalny papierek wskaźnikowy zanurzony w mieszaninie kwasu i wody nie
zmienia barwy (il. 4.19). Oznacza to, że odczyn mieszaniny jest obojętny.
4.19 Roztwory
długołańcuchowych kwasów Okazuje się, że kwasy o długich łańcuchach węglowodorowych nie ulegają
wykazują odczyn obojętny. Zgodnie dysocjacji elektrolitycznej.
ze skalą dołączoną do wskaźnika,
można odczytać wartość pH = 7
W skrócie
Długołańcuchowe kwasy karboksylowe – związki składające się z grupy
karboksylowej i długiego łańcucha węglowodorowego (od 13 do 21
atomów węgla). Są one zaliczane do kwasów tłuszczowych.
Mydła – sole sodowe lub potasowe długołańcuchowych kwasów
karboksylowych (głównie stearynowego i palmitynowego).
Ciekawe! Czy już umiesz? Sprawdź się!
1 Zapisz równania reakcji spalania niecałkowitego dla kwasów:
palmitynowego, stearynowego, oleinowego. Porównaj liczby cząsteczek
tlenu niezbędne do całkowitego i niecałkowitego spalania.
2 Korzystając z zasobów internetu i wiedzy z lekcji biologii, wyszukaj
informacji na temat niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych
(NNKT). Krótko uzasadnij, dlaczego ich spożycie jest ważne.
Kwas arachidowy to związek należący
do długołańcuchowych kwasów kar- 3 W dostępnej literaturze wyszukaj trzy przykłady innych
boksylowych. Występuje on w orzesz- długołańcuchowych kwasów karboksylowych. Podaj ich nazwy
kach arachidowych (ziemnych). zwyczajowe, wzory oraz wypisz ich występowanie.
152
10.06.2021 11:50:36
0610_881399_chemia_kl8_podrecznik_DRUK.indd 152 10.06.2021 11:50:36
0610_881399_chemia_kl8_podrecznik_DRUK.indd 152
